Hekimlerin Sorumluluk Alanları
Ülkemizde hekimin çalışma alanı ve sorumluluklarını düzenleyen çok sayıda kanun, tüzük ve yönetmelikler bulunmakta olup; bunlardan en sık kullanılanları; “Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun”, “Umumi Hıfzısıhha Kanunu”, “Türk Tabipleri Birliği Kanunu”, “Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi” dir.
Ayrıca, “Tıpta Uzmanlık Tüzüğü”, “Tababet Uzmanlık Yönetmeliği”, “Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu”, “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun”, “Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği”, “Hususi Hastaneler Kanunu”, “Özel Hastaneler Tüzüğü”, “Tababeti Adliye Kanunu”, “Adli Tıp Kurumu Kanunu”, “Evlenme Muayenesi Hakkında Nizamname”, “Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü”, “Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun”, “Kozmetik Kanunu”, “Nüfus Planlaması Hakkında Kanun”, “Rahim Tahliyesi ve Sterilizasyon Hizmetlerinin Yürütülmesi ve Denetlenmesine İlişkin Tüzük”, “Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun”, “Türk Kodeksi hakkında Kanun”, “Hemşirelik Kanunu”, “Organ ve Doku Alınması, Nakli ve Saklanması Hakkında Kanun”, “Kalıtsal Hastalıklarla Mücadele Kanunu”, “Radyoloji Radyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun”, “Fizyoterapi ve Bunlara Benzer Müesseseler Hakkında Nizamname”, “Radyoloji Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname”, “ Şeriri Taharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsusu Bakteriyoloji ve Kimya laboratuarları Kanunu”, “Şeriri ve Gıdai Taharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsusu Bakteriyoloji ve Kimya laboratuarları Kanununa Müteferri Olarak Tanzim Olunan Yönetmelik”, “Kan ve Kan Ürünleri Kanunu”, “Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği”, “Ispençiari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu”, “Ispençiari ve Tıbbi Müstahzarlar Nizamnamesi”, “Beşeri Ispençiari ve Tıbbi Müstahzarların Tıbbi Tanıtım Yönetmeliği” gibi pek çok yasa, yönetmelik ve tüzük de hekimlerin çalışmaları ve çalışma hayatları ile ilgilidir.
Bunların dışında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Yüksek Öğretim Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu, Borçlar Kanunu, İş kanunu gibi pek çok yasanın bazı maddeleri de hekimlerin çalışma yaşamlarını ve yürütecekleri görevleri düzenleyen hükümler içermektedir.
Bir tıp fakültesi öğrencisi mezun olup, hekimlik hayatına atıldığında, kendisini 4 tip görev ve sorumluluğun içersinde bulacaktır. Bunlar:
1) Hekimlerin önleyici ve koruyucu hekimlik ile ilgili görev ve sorumlulukları,
2) Hekimlerin tanı koyucu ve tedavi edici hekimlik hizmetleri ile ilgili görev ve sorumluluklar,
3) Hekimlerin adli hekimlik hizmetleri ile ilgili görev ve sorumlulukları,
4) Hekimlerin hizmetin niteliğinden kaynaklanan ve idari hekimlik ile ilgili görev ve sorumluluklar başlıkları altında toplanabilir.
Bu görev ve sorumlulukların yanı sıra hekimlerin, akademik hayatta karşılaştığı sorunlarda vardır. Bunları insanlar üzerinde gerçekleştirdiği bilimsel araştırmalar ve klonlama ana başlıklarında toplamak mümkündür. Bu bölüm de bu konulara da yer verilecektir.
Bu görev ve sorumluluk alanlarının iyi bilinmemesinden dolayı hekimler sıklıkla zor durumda kalmakta; görevlerini yerine getirmemeleri, görevin yerine getirilmesinde yaptıkları yanlışlar veya eksiklikler ya da haklı oldukları durumlarda haklılıklarını savunamamaları veya ispatlayamamaları sonucu idari ya da adli soruşturmalara uğrayıp ceza görebilmekte ve/veya yüklü tazminatlar ödeyebilmektedir.
Bu bölümde, hekimlere ait görev ve sorumluluklar anlatılacak, günlük yaşamda karşılaşabilecekleri yasal sorunlar karşısında sergileyebilecekleri tutumlara ilişkin önemli noktalara değinilecektir.
HEKİMLERİN ÖNLEYİCİ VE KORUYUCU HEKİMLİK HİZMETLERİNE YÖNELİK GÖREV VE SORUMLULUKLARI
