Aşırı Düşük Teklif Açıklamalarında İstenebilecek Belgeler
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapacaklar için alınması zorunlu tutulan yetki belgesinin fiyat teklifleri ekinde bulunması gereken belgeler arasında sayılmadığı,
Kamu ihale mevzuatı uyarınca yapılacak aşırı düşük teklif açıklamalarında, bu belgenin varlığına ilişkin olarak davalı idarece bir araştırma yapılması gerekmediği hakkında:
Ankara 3. İdare Mahkemesinin 23.12.2022 tarihli kararı:
“1- Kamu İhale Kurulunun 11/11/2021 tarihli ve 2021/UY.II-2084 sayılı kararının 1-c) iddiasında yer alan 'Ayrıca Alpyol İnş. En. Mad. San. ve Tic. A.S. tarafından sunulan açıklamalardan; ilgili istekli tarafından KGM/'KAMTEM ve KGM/KAMÇAL is kalemlerinde bulunan resmi rayici bulunmayan is kalemine ilişkin sunulan fiyat teklifi veren firmanın (Umut Yol Asfalt İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş.) teklife konu alanda faaliyet göstermediği, fiyat tekliflerine komu edilen kamyonun ortalama birim satış tutarının piyasa tutarlarının çok altında olduğu dolayısıyla alım fiyatları karşılaştırıldığında zararına bir ticaretin yürütülemeyeceğinin açık olduğu,' kısmına ilişkin değerlendirmelerin iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 1-c) iddiasında yer alan 'Ayrıca Alpyol İnş. En. Mad. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan açıklamalardan; ilgili istekli tarafından KGM/KAMTEM ve KGM/KAMÇAL iş kalemlerinde bulunan resmi rayici bulunmayan is kalemine ilişkin sunulan fiyat teklifi veren firmanın (Umut Yol Asfalt İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş.) teklife konu alanda faaliyet göstermediği, fiyat tekliflerine konu edilen kamyonun ortalama birim satış tutarının piyasa tutarlarının çok altında olduğu dolayısıyla alım fiyatları karşılaştırıldığında zararına bir ticaretin yürütülemeyeceğinin açık olduğu,' kısmının esasının yeniden incelenmesine” seklinde karar verildiğinden bahisle 16/02/2022 tarih ve 2022/MK-44 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada mahkememizin 08/06/2022 tarih ve E:2022/500, K:2022/1312 sayılı kararı ile davalı idarece mahkeme kararının uygulanmasını temin amacıyla dava konusu işlemin tesis edildiği, mahkeme kararlarını uygulama konusunda idarelerin takdir yetkisinin olmayıp, uygulanmasının zorunlu olduğu, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların dava konusu işlemi kusurlandırmayacağı da dikkate alındığında, yargı kararının gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş ise de, işbu kararın dayanağı olan Ankara 11. İdare Mahkemesi'nin 31/01/2022 tarih ve E:2021/2512, K:2022/233 sayılı kararının Danıştay 13. Dairesi'nin 21/04/2022 tarih ve E:2022/1190, K:2022/1818 sayılı kararı ile " Davalı yanında müdahil tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, KAM/TEM ile KAM/ÇAL is kalemlerinin analiz girdilerinde yer alan “Damperli kamyon en az 290 hp gücünde” alt analiz girdisine ilişkin olarak Umutyol'dan alınan fiyat teklifinin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı, meslek mensubunca TÜRMOB kasesiyle onaylandığı ve imzalandığı, ayrıca meslek mensubunun iletişim bilgilerine de yer verildiği görülmüştür. Umutyol adına düzenlenen 19/08/2021 tarih ve 2021-GD-1702 sayılı Ticaret Sicil Tasdiknamesi'nde şirketin faaliyet alanı “belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda motorlu kara taşıtı ve motosiklet yakıtının (benzin, mazot, dizel, biodizel, LPG, CNG vb.) perakende ticareti” seklinde belirtilmiştir. Ayrıca Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nin resmi internet sitesi üzerinden yapılan incelemede; 04/12/2019 tarih ve 9965 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi'nde Umutyol şirketinin amaç ve konusunu içeren 3. maddesinin “B-Nakliye” başlığı altındaki “(g) bendinde, "Kara, hava ve deniz yolu ile yurt içi ve yurt dışı yolcu, kargo ve yük taşımacılığı yapmak, bunlar için gerekli araç makine ve vasıtaları almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek, pazarlamak ve her türlü ithalat ve ihracatını yapmak.” ibarelerine yer verildiği görülmüştür.
Her ne kadar Mahkemece İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik sonrasında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetini gerçekleştirmek için alınması zorunlu olan yetki belgesinin bulunup bulunmadığının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle işlemin bu iddia yönünden iptaline karar verilmiş ise de, kamu ihale mevzuatında aşırı düşük tekliflerin açıklanmasına ilişkin usul ayrıntılı biçimde düzenlenmiş olup, mezkûr Yönetmelik ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapacaklar için alınması zorunlu tutulan yetki belgesi, kamu ihale mevzuatı uyarınca yapılacak aşırı düşük teklif açıklamalarında, fiyat teklifleri ekinde bulunması gereken belgeler arasında sayılmadığından, bu belgenin varlığına ilişkin olarak davalı idarece bir araştırma yapılması gerekmemektedir.
Öte yandan, anılan düzenlemenin bu alanda faaliyet gösteren firmaların Ticaret Bakanlığı'nca takibi ve denetimini kolaylaştırmak amacıyla getirildiği, Yönetmeliğe aykırı olarak yetki belgesi olmaksızın bu alanda faaliyet gösterilmesinin idari para cezası yaptırımını gerektirdiği, kamu ihale mevzuatı uyarınca ise fiyat teklifi alınan firmanın yetki belgesi olup olmadığının değil, bu alanda faaliyet gösterip göstermediğinin araştırılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, fiyat teklifi veren Umutyol şirketinin teklife konu alanda faaliyet gösterdiği, teklif ile birlikte sunulan Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı'nın 2021/2 geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlendiği ve tutanaktaki ilgili tabloda belirtilen faturaların 24/06/2021 tarihli olduğu, faturalara konu araçlara ilişkin sunulan noter onaylı araç satış sözleşmelerinden, is makinelerinin alıcısının Güvenyol, satıcısının Umutyol olduğunun görüldüğü, anılan tutanağın ekinde mükellefe ait imza sirküleri ile ilgili meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulduğu, bahsi geçen tutanakta ağırlıklı ortalama birim satış tutarı ile toplam satış miktarına yer verildiği ve ihale konusu iste kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapıldığının tespit edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin bu iddia yönünden iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır." gerekçesiyle davanın bu kısım yönünden reddine karar verildiği görüldüğünden, dava konusu kurul kararının dayanağının kalmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 31/01/2022 tarih ve E:2021/2512, K:2022/233 sayılı kararının uygulanması amacıyla alınan Kamu İhale Kurulunun 16/02/2022 tarih ve 2022/MK-44 sayılı kararı doğrultusunda tesis edilen dava konusu kurul kararının, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 31/01/2022 tarih ve E:2021/2512, K:2022/233 sayılı kararının Danıştay 13. Dairesinin 21/04/2022 tarih ve E:2022/1190, K:2022/1818 sayılı kararı ile bozularak davanın reddine kesin olarak karar verilmesi karsısında dayanaksız kaldığı anlaşıldığından, hukuki dayanağını yitirmesi cihetiyle iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.”
* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için ilgili departmanımız ile iletişime geçiniz.
