Ödemiş Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 10.05.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Yeni Toptancı Hal ve Tesis Binaları” ihalesine ilişkin olarak Piramit Dekorasyon İnş. Elkt. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 01.06.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.06.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 14.06.2012 tarih ve 21774 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatı ile işin yapılmasının mümkün bulunmadığı ve aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İhale konusu iş, “Yeni Toptancı Hal ve Tesis Binaları Yapım İşi” olup inşaat, sıhhi tesisat ve elektrik işleri olmak üzere 3 ana iş grubundan oluşmaktadır. İhale, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmiştir.

İdarece belirlenen sınır değer 1.293.233,88 TL olup, sınır değerin altında kalan 2 istekliden idarenin 14.05.2012 tarihli yazıları ile “Toplam teklif bedelinizi oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ve ekli açıklama istenen analiz girdileri listesinde yer alan iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler” sunularak aşırı düşük teklif açıklaması yapılması istenilmiş ve yazı ekinde isteklilere “açıklama istenen analiz girdi listesi” ile örnek analiz formatı verilmiştir.

Aşırı düşük teklif açıklaması sunan Özbarlık İnş. Müt. İnş Ml. Tks. Ür. Hay. ve Mk. G.M.T. Ltd. Şti.’nin açıklamaları idarece mevzuata uygun görülerek ihale bu istekli üzerinde bırakılmış; aşırı düşük teklif açıklaması sunan diğer istekli olan Ege San. İnşaat Malz. Nakliye Hafriyat Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamaları ise idarece mevzuata uygun görülmeyerek isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır. Başvuru sahibi Piramit Dekarasyon İnş. Elkt. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. sınır değerin üzerindeki ilk istekli olup ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlenmiştir.

İdarece isteklilere verilen “açıklama istenen analiz girdi listesi” isimli belgenin 20 adet iş kalemini içerdiği görülmüş olup, bunların açıklama istenilen iş kalemleri olduğu anlaşılmıştır. Bu 20 iş kaleminin, yaklaşık maliyet ekindeki belgelerden inşaat iş grubuna ait iş kalemleri olduğu tespit edilmiştir.

İhale işlem dosyası incelendiğinde, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği sıralı iş kalemleri/grupları listesinin ve iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren sıralı analiz girdileri tablosunun bulunmadığı, isteklilere açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesinin verilmediği anlaşılmıştır.

27.06.2012 tarihli yazımız ile idareden ihale işlem dosyasında bulunmayan,

2-İş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren sıralı analiz girdileri tablosu” istenilmiştir.

İdareden gelen 27.06.2012 tarihli cevabi yazıda,

İhaledeki tekliflerin ayrıntılı incelenmesi sonucunda aşırı düşük değer tespiti yapılmış, aşırı düşük değer altında kalan firmalardan teklifleri kapsamında önemli görülen iş kalemlerinden ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45 inci maddesi kapsamında, ihale komisyonunca pursantaj tablosunun kümülatif toplamının % 80’lik kısmını oluşturan iş kalemleri belirlenmiştir. İhale komisyonunca belirlenen ekteki açıklama istenilen analiz girdi listesinde bulunan iş kalemlerine ait analizler ve tamamlayıcı bilgi ve belgeler istenerek komisyonca değerlendirme yapıldığı görülmüştür.”denilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin  “Yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere İdarece yapılacak işlemler” başlıklı 38 inci maddesinde;“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır.

(NOT = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri yansıtmamaktadır, (38.1) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)” açıklamaları ve anılan Tebliğin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı45 inci maddesinde, “45.1.1. (Değişik: 29/12/2010-27800-6.m. R.G./ 1 md.) Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca geçerli teklifler tespit edildikten sonra;

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.”açıklaması yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıdaki açıklamalarından da anlaşılacağı üzere; ihale komisyonunca, idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, belirlenen bu sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi, bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmaması, ayrıca, ihale komisyonu tarafından, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerin tespit edilmesi, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmemesi gerekmektedir. Ayrıca, tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi; aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılması, herhangi bir analizdeki oranı % 3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi gerekmektedir.

İncelenen ihalede idarece bu işlemlerin yapılmadığı, idareden gelen yazıda belirtildiği üzere, “pursantaj tablosunun kümülatif toplamının % 80’lik kısmını oluşturan iş kalemlerinin belirlendiği”, bu işlem ile anılan Tebliğ uyarınca “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenmesinin gerçekleştirilebileceği; ancak, bu belirlemede sadece inşaat iş grubundaki iş kalemlerinin dikkate alındığının anlaşıldığı, oysa sıralı iş kalemleri listesinin yaklaşık maliyeti oluşturan tüm iş kalemlerini kapsar şekilde düzenlenmesi gerektiği, ayrıca “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak yapılması gereken tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmediği, bunun da pursantaj listesinden belirlenemeyeceği tespit edilmiştir. İsteklilere de açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin verilmediği tespit edilmiştir.

Dolayısıyla, idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata aykırı olarak yapıldığı anlaşıldığından, sorgulamada tespit edilen aykırılıklar giderilerek sınır değerin altında kalan isteklilere yeniden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, sıralı iş kalemleri listesi ve sıralı analiz girdileri tablosu oluşturularak Kamu İhale Genel Tebliği’nde açıklanan işlemlerin yapılması ve açıklama istenmeyecek analiz girdileri tespit edilerek sınır değerin altında kalan isteklilerden mevzuata uygun şekilde yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.