Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından 06.06.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Özel Güvenlik Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Vaşa Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti’nin 04.07.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.07.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  26.07.2012 tarih ve 26154 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.07.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

            Başvuruya ilişkin olarak 2012/2846 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle:

1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, açıklamasında 1,16 TL’lik tutarsızlık olduğu, ihale dokümanında belirtilen düdük, düdük askısı, kelepçe kılıfı, kemer ve cop kılıfı gibi teçhizatların bir yıldan uzun süreli kullanımı olmayan malzemeler olduğundan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca söz konusu malzemelere ilişkin amortisman gideri öngörülmeyeceği, bu nedenle söz konusu malzemeler için teklifinde gider öngörmeyen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, 2011/UH.I-110 ve 2011/UH.II-1631 sayılı Kurul kararlarının da bu yönde olduğu,

2) Teknik Şartnamenin “Üniversite Etkinliklerinde Çalışma Şekli” başlıklı 4. iii maddesinde “Üniversitemiz mezuniyet törenlerinde, açılışlarda, fuar, festival konser gibi her türlü etkinliklerde personel çalıştırılacaktır. Etkinliklerin Isparta şehir merkezinde olması durumunda idarenin belirleyeceği personel ile görev ifade edilecektir. Bu tür etkinliklerde idare birimlerdeki görev aksatmayacak şekilde ilçelerden personel çekebilecektir.”düzenlemesinin yer aldığı, Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigorta Tarife ve Talimat Tebliği uyarınca; toplantı, konser, sahne gösterisi, spor müsabakası, yarış ve benzeri nitelikteki etkinliklerin sergilendiği merkezlerin tamamı için 6. kademe mali mesuliyet sigortası yapılması gerektiği, idarenin cevap yazısında eğitim dönemi boyunca 3 konser ve 1 mezuniyet töreni olduğunun belirtildiği, oysaki idarenin internet sayfasından açıkça görüleceği üzere sadece ocak ve temmuz ayları arasında 21 tiyatro, 13 konferans 4 seminer, 27 konser, 25 kongre, 12 toplantı, 7 panel, 11 bilgi şöleni, 23 tören gibi bir çok etkinlik düzenlendiği, ayrıca düzenlenen bu etkinliklere Bakanların iştirak ettiği ve bir çok olayın vuku bulduğu, idare tarafından düzenlenen bu etkinliklerin bir kısmının kampüs içerisinde bir kısmının ise stadyumda gerçekleştiği bu nedenle ayrıca poliçe yaptırılması gerektiği,

3) Söz konusu ihaleye ilişkin İdari Şartnamenin 7.4.2 ve 7.4.3 üncü maddesinde yapılan düzenlemelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10 uncu maddesi ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35 ve 36 ncı maddeleri uyarınca incelenmesi gerektiği,

4) Teknik Şartnamenin yüklenici firmanın yükümlülükleri başlıklı 6.28-10 maddesinde“Hizmetin ifası sırasında nöbet yerlerinin kontrolü amacıyla idarede her an kullanıma hazır vaziyette 3 yaşını doldurmamış şoförsüz 2 adet 4+1 kişilik klimalı hafif ticari aracı bulundurmak zorundadır. Araçların her birisinin ayda ortalama 4.000 km yol kat edecektir. Arıza yapan araç yerine aynı şartları taşıyan yeni bir araç temin edilecektir. Araçların akaryakıt gideri, trafik sigortası gideri, her türlü bakım onarım gideri ve diğer giderleri yüklenici firma tarafından karşılanacaktır. Araçların görevlendirilmesi İdarece/Müdürlükçe yapılacaktır.” denildiği, Teknik Şartnamede üniversiteye bağlı birimler ile birimlerin uzaklıklarının belirtildiği, bu durumda araçların kontrol amaçlı olduğu ve söz konusu nöbet noktalarının kontrolünün yapılacağı, Teknik Şartnamenin 3 ve 6 ncı maddelerinde açıkça belirtilmişken araçlara ait akaryakıt giderinin teklif fiyata dahil edilmeyip yaklaşık maliyete dahil edilmiş olmasının mevzuata aykırı olduğu, araçların her birinin ayda 4.000 km yol kat edeceğinin belirtildiği ve iki aracın ihale süresi boyunca toplam 88.000 km yol kat edeceği, bu durumda sadece dizel bir aracın yakıt giderinin 30.800.000 TL olduğu, söz konusu araçlara ilişkin İdari Şartnamede yakıt bedelinin teklif fiyata dahil edilip edilmeyeceğine ilişkin bir düzenlemenin olmadığı ve idarenin bir önceki ihalesine ait ihale dokümanına ait yapmış oldukları başvurunun reddedilmiş olması nedeniyle aynı konuda tekrar şikâyette bulunulmadığı, fakat yaklaşık maliyetin açıklanması ile söz konusu giderlerin yaklaşık maliyete dahil edildiğinin öğrenildiği, bu nedenle, yaklaşık maliyete dahil edilen bir bedel için firmalardan teklif istenilmemesi ve önemli bir bileşen olarak kabul edilmemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olduğuiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1. Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak:

Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından Özel Güvenlik Hizmeti Alımı işinin açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, 01.01.2012 tarihinden itibaren geçerli olan asgari ücret esas alınarak yaklaşık maliyetin                                                                                    2.945.453,27 TL olarak hesaplandığı bahse konu ihalede 34 adet ihale dokümanı satın alındığı, 06.06.2012 tarihinde yapılan ihaleye 6 isteklinin katıldığı, 4 isteklinin teklifinin geçerli bulunduğu, geçerli tekliflerin;  MN Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti. (2.594.164,04 TL), Antalya Profesyonel Özel Güv. ve Koruma Hiz. Tic. Ltd. Şti. (2.773.285,00 TL), Vaşa Özel Güvenlik Hiz. Ltd. Şti. (2.896.992,00 TL) ve Öztaşlar Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Ltd. Şti. (2.929.990,70 TL) olduğu, ihale komisyonu tarafından kârsız yaklaşık maliyet tutarının (2.759.899,36 TL) altında teklif veren MN Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve anılan istekliden teklifi ile ilgili ayrıntılı açıklama istenildiği, anılan istekli tarafından yapılan açıklamaların incelenmesi sonucunda giyim için sunulan proforma faturadaki fiyatların çok düşük olması nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.15 inci maddesi uyarınca meslek mensubundan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının istenildiği, proforma fatura,  fiyat teklifi ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının incelenmesi sonucunda belgelerdeki tutarların uyumlu olduğu tespit edildiğinden, anılan istekli tarafından yapılan açıklamaların uygun bulunduğu, ancak giyime ilişkin sunulan bedellerin ticari hayatın olağan durumu ile uyumlu olmadığı tespit edildiğinden, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.15 inci maddesinin son fıkrası uyarınca proforma fatura ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilmesine karar verildiği,  21.06.2012 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin MN Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti.  üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

İdari Şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde“25.1.vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler, teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2.25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

Özel Güvenlik Amiri pozisyonu için Asgari Ücreten %100 fazlası.

Özel Güvenlik Şefi pozisyonu için Asgari Ücreten %25 fazlası.

Özel Güvenlik Personeli pozisyonu için asgari ücret tutarında ödeme yapılacaktır. Ulusal bayram ve tatil günlerinde İş kanununun 44 ve 47. maddeleri gereği çalışılan her gün için ayrıca ödenecek ücret; Ulusal bayram ve genel tatil günlerinin 10 gününde özel güvenlik amiri çalışacaktır (1 X 10 gün = 10 gün), ulusal bayram ve genel tatil günlerinin 12 gününde özel güvenlik şefi çalışacaktır (5 X 12 gün = 60 gün), ulusal bayram ve genel tatil günlerinin 14 gününde özel güvenlik personeli çalışacaktır (120 X 14 gün = 1680 gün), hesaplanarak teklif fiyata dahil edilecektir.

İdarenin kadrolu güvenlik personeli olması nedeniyle Ulusal Bayram ve Genel tatil günlerinde gerektiğinde kadrolu güvenlik personeli görevlendirilebilecektir.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Yüklenici tarafından karşılanacak yemek masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) gün esas alınacaktır.

Çalıştırılacak personelin ulaşım hizmetleri: Doğu ve Batı Kampuslerinde ve Isparta şehir merkezinde bulunan Üniversitemize bağlı Güvenlik noktalarında görev yapacak 1 Özel Güvenlik Amiri, 5 Özel Güvenlik Şefi ve 124 Özel Güvenlik Görevlisi için ulaşım hizmeti yüklenici firma tarafından ayni olarak karşılanacaktır. Yüklenici çalıştırdığı personelin işe geliş, gidişlerini ve nöbet yerlerine getirilip götürülmesi işlemini kendine ait veya kiralayacağı servis araçlarıyla sağlayacaktır. Vardiyalardaki nöbetçilerin zamanında görev yerlerinde olmalarından firma sorumludur. Toplam personel sayısı dikkate alınarak vardiyalı çalışmaya yönelik yeter sayıda araç ile ulaşım hizmeti sağlanacaktır. Bağlı ilçelerimizde bulunan Fakülte ve Yüksekokullarda görevlendirilecek özel güvenlik personeli için servis hizmeti verilmeyecektir. Personelin yemek gideri günlük brüt (4,6 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yemek giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Bu bedel nakdi olarak ödenecektir. Yüklenici, çalıştırılacak personelin giyim bedelini ayni olarak karşılayacaktır.

Yüklenici, çalıştırılacak personelin giyimini teknik şartnameye uygun şekilde ayni olarak karşılayacaktır.

25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.4. Diğer giderler:

Çalışacak personele Mali Sorumluluk Sigortası yaptırılacaktır (175 kişi). Özel güvenlik mali sorumluluk sigortası tarife ve talimatnamesinde yer alan tutarda teminatın sağlanması zorunludur.

25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı %1 (bir) olarak tespit edilmiştir.”düzenlemesine,

Teknik Şartnamenin 6.29 uncu maddesinde“Hizmetin ifası sırasında nöbet yerlerinin kontrolü amacıyla idarede her an kullanıma hazır vaziyette 3 yaşını doldurmamış şoförsüz 2 adet 4+1 kişilik klimalı hafif ticari aracı bulundurmak zorundadır. Araçların her birisinin ayda ortalama 4.000 km (Dörtbin km) yol kat edecektir. Arıza yapan araç yerine aynı şartları taşıyan yeni bir araç temin edilecektir. Araçların akaryakıt gideri, trafik sigortası gideri, her türlü bakım onarım gideri ve diğer giderleri yüklenici firma tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İdare tarafından kârsız yaklaşık maliyetin:

Toplam 2.759.899,36 TL olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin:

            Toplam 2.594.164,04 TL teklif verdiği görülmüştür.

            İhale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde; giyim için Kantaş Tekstil İş Elbiseleri & Üniforma Pazarlama’dan alınmış 38,50 TL tutarında meslek mensubunca onaylanmış proforma fatura sunduğu, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası için Fatih Ünürlü Sigorta Acenteliği’nden alınmış Sompo Japan Sigorta A.Ş. Orta Anadolu Bölge Müdürlüğü tarafından onaylanmış 504,43 TL tutarında fiyat teklifi sunduğu, ulaşım gideri için Tulga Oto Elektrik - Mustafa Şenol Tulga’dan alınmış meslek mensubunca onaylanmış 88.000,00 TL tutarında proforma fatura sunduğu, teklif edilen tutardan (2.594.164,04 TL) giyim, yol ve özel güvenlik mali sorumluk sigortası bedeline ait tutarlar (giyim ve yol için % 3 sözleşme giderleri dahil 91.184,09 TL) düşüldüğünde geriye kalan tutarın (2.499.979,95 TL) asgari işçilik maliyet tutarının (2.497.229,95 TL) üzerinde olduğu, bununla birlikte, ihale komisyonu tarafından giyim için sunulan proforma faturadaki fiyatların çok düşük olması nedeniyle meslek mensubundan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının istenildiği, proforma fatura,  fiyat teklifi ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının incelenmesi sonucunda belgelerdeki tutarların uyumlu olduğu tespit edildiğinden, anılan istekli tarafından yapılan açıklamaların uygun bulunduğu, ancak giyime ilişkin sunulan bedellerin ticari hayatın olağan durumu ile uyumlu olmadığı tespit edildiğinden, proforma fatura ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde“79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;

İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.

79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.

79.3.  Asgari işçilik maliyeti;

i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

79.4.2. İhale komisyonu tarafından yapılacak aşırı düşük teklif değerlendirmesinde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.

79.4.2.1. İhale komisyonu, teklifin önemli bileşenlerine ilişkin olarak;

a) Verilecek hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve hizmetlerin temininde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle aşırı düşük teklifleri değerlendirerek ihaleyi sonuçlandıracaktır.

79.4.2.2. Verilecek hizmetin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, hizmetin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya hizmetin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul, özgünlük ya da hizmetin ekonomik olması sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir.

79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

b. Fiyat teklifleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,

e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)

79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan  toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan  ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; “Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.6. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir.

79.4.2.7. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

79.4.2.8. İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatının, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

79.4.2.9. İstekli tarafından perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarının kullanılması halinde, ilgili mala ait sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir fiyatı gösteren mağaza veya market yönetimince onaylanmış kataloğu sunması yeterlidir.

79.4.2.10. İstekli tarafından ticaret borsalarında oluşan fiyatların kullanılması halinde, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son işlem tarihinde gerçekleşen asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.

79.4.2.11. İstekli tarafından yaş sebze ve meyve için, toptancı halinde oluşan fiyatların kullanılması halinde, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın, ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.

79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,

altında olamaz.

İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

79.4.2.13. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.14. Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.

Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.

İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.

79.4.2.16. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği “maliyet/satış tutarı tespit tutanağı” (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2009”, 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2010” dur.

79.4.2.17. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.

79.4.2.18. İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

……

79.4.2.20. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; malzeme ve diğer maliyet kalemlerine ilişkin sözleşme giderinin de % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler içinde yer aldığı kabul edildiğinden, malzeme ve diğer maliyet kalemleri için ayrıca sözleşme gideri hesaplanmayacaktır.

79.4.2.21. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, % 3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme giderleri ve genel giderler idarece hazırlanan teklif mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyecektir. İhale sonuçlandırıldıktan sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacaktır.

…….

79.4.2.23. Özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamı, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edilecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyecektir.

 Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulamasında giyim bedeli ise önemli bir bileşen olarak görülecek ve isteklilerce giyim bedelini tevsik eden belgeler sunulacaktır. Giyeceklerin daha önce alındığı ve bunun için bir gider öngörülmediği gibi açıklamalar kabul edilmeyecektir.

Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde mali sorumluluk sigortası gideri aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilecek ve isteklilerce aşırı düşük teklif sorgulaması çerçevesinde sigorta acentelerinden alınarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelerin ekine sigorta acentelerince Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla özel güvenlik mali sorumluluk sigortası hizmetini geçekleştirebileceklerine ilişkin ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu teyitlerin yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekecektir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlüklerinden alınmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasına gerek bulunmamaktadır.

Özel güvenlik hizmetinin kampüs gibi belirli bir alan içerisinde yerine getirilmesi ve güvenlik için bir araca gerek duyulması halinde, bu aracın akaryakıt ve diğer maliyetleri önemli teklif bileşeni olarak kabul edilmeyecektir.

…….

79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

79.6. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilere, açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin kesinleşen ihale kararı ile birlikte bildirilmesi zorunludur.

79.7. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Kurumca ilgililerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “işçilik hesaplama modülü”ne (www.kik.gov.tr) adresinden ulaşılabilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.

İhale komisyonunca tesis edilen işlemler ile ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan açıklamalar anılan Tebliğ hükümlerine göre değerlendirildiğinde:ihale komisyonunca ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından giyime ilişkin sunulan proforma faturaya yönelik yapılan işlemlerin anılan Tebliğ açıklamalarına uygun olduğu, ancak, yol giderine ilişkin sunulan Tulga Oto Elektrik - Mustafa Şenol Tulga’dan alınmış proforma fatura incelendiğinde, proforma faturayı düzenleyen kişinin taşımacılık alanında faaliyet gösterip göstermediğinin anlaşılamadığı, oysa ki, anılan Tebliğ’in 79.4.2.5 inci maddesi uyarınca, isteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması gerekmektedir.

Bu nedenle, yol giderine ait proformayı düzenleyen Tulga Oto Elektrik - Mustafa Şenol Tulga’nın taşımacılık alanında faaliyet gösterip göstermediği hususu ihale komisyonunca araştırılarak karar verilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, anılan Tebliğ’in 79.4.2.23 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca; özel güvenlik hizmet alımlarında ihale konusu işe ilişkin her türlü güvenlik sistem ve cihazları ile ekipman, alet, edevat, kelepçe, cop, dedektör, telsiz, el feneri, düdük gibi makine ve ekipman maliyetlerinin tamamının, sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan amortisman olarak kabul edileceği ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyeceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiası uygun bulunmamıştır.

2 ) Başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartnamenin “Üniversite Etkinliklerinde Çalışma Şekli” başlıklı 4. iii maddesinde;  “Üniversitemiz mezuniyet törenlerinde, açılışlarda, fuar, festival konser gibi her türlü etkinliklerde personel çalıştırılacaktır. Etkinliklerin Isparta şehir merkezinde olması durumunda idarenin belirleyeceği personel ile görev ifade edilecektir. Bu tür etkinliklerde idare birimlerdeki görev aksatmayacak şekilde ilçelerden personel çekebilecektir.”düzenlemesine yer verilmiştir.

Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatı Tebliği’nin “Tarife” başlıklı (A) maddesinde “Özel hukuk kişileri ile özel güvenlik şirketleri, istihdam ettikleri özel güvenlik personel sayısı itibariyle en az aşağıdaki tutarlarda teminat almak zorundadır.

Özel güvenlik görevinin sağlandığı yerin;

            - Toplantı, konser, sahne gösterisi, spor müsabakası, yarış ve benzeri etkinliklerin sergilendiği merkezler,

            - İç ve dış hat trafiğine açık hava limanları, yıllık kapasitesi 2 milyon ton üzerinde olan limanlar ve büyükşehir belediyesi bulunan il merkezlerindeki gar, otogar ve istasyon gibi toplu ulaşım tesisleri,

            - Alışveriş merkezleri

            olması halinde, alınması gerekli asgari sigorta teminatı (6) numaralı satıra tekabül eden teminat tutarlarından az olamaz.”açıklamaları yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu poliçede yer alan teminat tutarlarının (3) numaralı satıra tekabül eden tutarlar olduğu görülmüştür. Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatı Tebliği uyarınca, özel güvenlik görevinin sağlandığı yerin; toplantı, konser, sahne gösterisi, spor müsabakası, yarış ve benzeri etkinliklerin sergilendiği merkezler olması halinde, alınması gerekli sigorta teminatının (6) numaralı satıra tekabül eden tutar olması gerekmektedir.

Her ne kadar Teknik Şartnamede, mezuniyet törenlerinde, açılışlarda, fuar, festival konser gibi her türlü etkinliklerde güvenlik hizmetinin yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilmiş ise de, ihale konusu işin asıl konusunun üniversite yerleşkesi ile bağlı birimlerdeki özel güvenlik hizmetinin sağlanması olduğu, söz konusu törenler ve etkinlikler ile çalıştırılacak personel sayısının ihale öncesinde belli olmaması, idarenin ihale dokümanında net bir düzenleme yapmasına, isteklilerin de ihale dokümanında belirtilmeyen bu hususu dikkate alarak teklif vermelerine engel oluşturmaktadır. Bu nedenle, ihale dokümanında sayısal olarak netleştirilmesi mümkün olmayan bu hususun tekliflerin verilmesi ve değerlendirilmesi aşamasında dikkate alınamayacağı, sorun yaratabilecek hususların ise işin yürütülmesi sırasında idare ile yüklenici arasında çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

3 ) Başvuru sahibinin üçüncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un 54 üncü maddesinde: ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday, istekli ve istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabileceği hüküm altına alınmış, şikayet ve itirazen şikayet başvurusu, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu bir idari başvuru yolu olarak öngörülmüştür.

Anılan Kanunda idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurularının, ihale süreci içerisindeki idari işlem veya eylemlerle hakkı muhtel olan aday, istekli ve istekli olabileceklerle sınırlı biçimde öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Bu haliyle idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilmesi için öncelikle;

1) Aday, istekli veya istekli olabilecek sıfatını haiz olunması,

2) Başvuru sahibinin idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eyleminden dolayı bir hak kaybına veya zarara uğraması veya zarara uğramasının muhtemel olması gerekmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55 inci maddesinde; idareye şikâyet süresinin ihale süreci içerisinde şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren anılan Kanun’un 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün olduğu, idarenin şikâyetin verilmesini izleyen on gün içinde gerekçeli bir karar alması gerektiği, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması veya süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda karar verme süresinin bitimini veya kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği, ayrıca, ilan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetlerin yukarıda belirtilen süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesinin ön koşulu, idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmasıdır.

Sonuç olarak idareye şikâyet, Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesi için aday, istekli ve istekli olabileceklerin, hukuken korunması gerekli bir hakkının veya menfaatinin olması gerektiği, başvuru sahibinin ihaleye teklif verdikten sonra ihale dokümanına yönelik başvuruda bulunduğu, dolayısıyla başvuru ehliyetini haiz olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla 4734 sayılı Kanun’un 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince, başvurunun ehliyet yönünden reddi gerekmektedir.

Ayrıca şikâyetçinin 4734 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen hükmü gereği, söz konusu hususla ilgili olarak, ihale dokümanını satın aldığı 28.05.2012 tarihinden itibaren 10 gün içerisinde idareye şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 04.07.2012 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle, 4734 sayılı Kanun’un 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun süre yönünden de reddi gerekmektedir.

4 ) Başvuru sahibinin dördüncü iddiasına ilişkin olarak:

İdare tarafından Teknik Şartnamenin 6.29 uncu maddesinde“Hizmetin ifası sırasında nöbet yerlerinin kontrolü amacıyla idarede her an kullanıma hazır vaziyette 3 yaşını doldurmamış şoförsüz 2 adet 4+1 kişilik klimalı hafif ticari aracı bulundurmak zorundadır. Araçların her birisinin ayda ortalama 4.000 km (Dörtbin km) yol kat edecektir. Arıza yapan araç yerine aynı şartları taşıyan yeni bir araç temin edilecektir. Araçların akaryakıt gideri, trafik sigortası gideri, her türlü bakım onarım gideri ve diğer giderleri yüklenici firma tarafından karşılanacaktır.”düzenlemesine yer verilmiştir.

İdare tarafından nöbet yerlerinin kontrolü amacıyla kullanılacak olan 2 adet araca ait akaryakıt giderine, trafik sigortası giderine, her türlü bakım onarım giderine ve diğer giderlere yaklaşık maliyet içerisinde yer verilmiş olması anılan Tebliğ’in 79.4.2.23 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan “Özel güvenlik hizmetinin kampüs gibi belirli bir alan içerisinde yerine getirilmesi ve güvenlik için bir araca gerek duyulması halinde, bu aracın akaryakıt ve diğer maliyetleri önemli teklif bileşeni olarak kabul edilmeyecektir.” açıklamasına aykırı olmakla birlikte bu durum ihale üzerinde bırakılan istekli dışında kârsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren istekli olmadığından ihalenin sonucuna etkili bulunmamıştır.

            Sonuç olarak yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamasında sunmuş olduğu yol giderine ait proformayı düzenleyen Tulga Oto Elektrik - Mustafa Şenol Tulga’nın taşımacılık alanında faaliyet gösterip göstermediği hususu ihale komisyonunca araştırılarak karar verilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere:

Anılan Kanun’un 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Esasta Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

EK GEREKÇE

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen birinci iddiasına yönelik olarak Kurul çoğunluğunca “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin aşırı düşük aşamaya yönelik birinci iddiasına ilişkin olarak, başvuru sahibinin açıklamalarına yönelik verilen Kurul kararı değerlendirmesine katılmakla beraber;

Başvuru sahibinin iddiasına yönelik yapılan incelemeye göre;

Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinde;“İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.“ açıklaması yer almaktadır.

Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarıile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alanbilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.

Şöyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek “bu tevsikin” doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.

İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için Kurulca bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.

Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı gerekçesi olarak kabul edilmemesi gerekmektedir.

İncelemeye konu ihalede, başvuru sahibinin iddiası yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında değerlendirildiğinde;

İdarece aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı MN Özel Güv. Koruma ve Eğt. Hizm. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin tevsiki için; 350 adet yazlık ve kışlık pantolon için 0,01 TL, 350 adet kışlık gömlek için 0,01 TL, 350 adet tişört için 0,01 TL, 700 adet kışlık ve yazlık çorap için 0,01 TL, 175 adet kep için 0,01 TL, 175 bere için 0,01 TL, 175 adet şapka için 0,01 TL, 350 adet kravat için 0,01 TL, 175 adet mont için 0,01 TL, 175 adet kaban için 0,01 TL, 175vadet kazak için 0,01 TL, 175 adet eldiven için 0,01 TL, 175 adet yağmurluk için 0,01 TL, 175 adet ayakkabı için 0,01 TL ve 175adet bot için 0,01 TL birim fiyatlar üzerinden toplamda 38,50 TL fiyat öngören Kantaş Teks. İş Elbs. Üniforma Paz.-Kadir KANTAŞ tarafından istekli adına tanzim edilen 09.06.2012 tarihli proforma fatura ile ekinde Tedarikçiden Alınan Proforma Faturaya ilişkin açıklamaya yönelik hazırlanmış Maliyet/Satış Tespit Tutanağının sunulduğu anlaşılmıştır.

            İhalenin üzerinde bırakıldığı isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma fatura ile eki maliyet /satış tespit tutanağı ve maliyet/satış tespit tutanağında (Ek-O.5), ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyimine ilişkin açıklamaları kapsamında verdiği proforma faturadaki teklif fiyatlarının maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin Kurul kararı gerekçelerinde belirtilen işlemlere müteakip değerlendirme dışı bırakılması gerektiği düşüncesiyle, Kurul çoğunluğunun, bu husus dışındaki “düzeltici işlem belirlenmesi” niteliğindeki gerekçelerine katılıyorum.

                                                           Ali Kemal AKKOÇ

                                                                Kurul Üyesi

EK GEREKÇE

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) fıkrasında;Kamu İhale Kurumunun, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) fıkrasının 9. bendinden sonraki 2. alt bendinde de; Kurumun Kurul kararıyla bu Kanunun ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu, Kurul ve Kurumun yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı, standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulacağı hükme bağlanmıştır.

Anılan düzenleme uyarınca, Kamu İhale Kurulunun 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanması konusunda genel düzenleyici işlemler yapma yetkisini haiz olduğu kuşkusuzdur.

Anılan yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.18 maddesinde; “İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.” hükmü bulunmaktadır.

İnceleme kapsamında karşılaşılan proforma faturalardaki ekonomik değerlerin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığının objektif bir kriterinin olamayacağı açık ise de, olağandışılık konusundaki makul şüphe yeterlidir.

İhalenin iptal edilmiş olması ya da aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış olması dahi giyim bedeline ilişkin olarak düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağından;

Yaklaşık maliyet hesabında çalıştırılacak personelin giyimine ilişkin 3850 parça malzemeye için idarece 99.225,00 TL öngörülmesine rağmen, aşırı düşük açıklaması idarece uygun görülerek ihale üzerinde bırakılan MN Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamasında; giyim bedeline ilişkin olarak 350 adet yazlık ve kışlık pantolon için 0,01 TL, 350 adet kışlık gömlek için 0,01 TL, 350 adet tişört için 0,01 TL, 700 adet kışlık ve yazlık çorap için 0,01 TL, 175 adet kep için 0,01 TL, 175 bere için 0,01 TL, 175 adet şapka için 0,01 TL, 350 adet kravat için 0,01 TL, 175 adet mont için 0,01 TL, 175 adet kaban için 0,01 TL, 175 adet kazak için 0,01 TL, 175 adet eldiven için 0,01 TL, 175 adet yağmurluk için 0,01 TL, 175 adet ayakkabı için 0,01 TL ve 175adet bot için 0,01 TL birim fiyatlar üzerinden toplamda 38,50 TL fiyat öngören Kantaş Teks. İş Elbs. Üniforma Paz.-Kadir KANTAŞ tarafından istekli adına tanzim edilen 09.06.2012 tarihli proforma fatura ile açıklamada bulunmasına karşın, bu anılan proforma fatura ekindeki maliyet/satış tespit tutarı tespit tutanağında mevzuata aykırılık görülmeyerek, açıklaması kabul edildiğinden, anılan proforma fatura ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağı gönderilmek suretiyle, söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı tespitinin yapılacak incelemelerde değerlendirilmek üzere, anılan proforma faturayı düzenleyen Kadir KANTAŞ’ın bağlı olduğu Üçkapılar (Kepez/Antalya) Vergi Dairesi Başkanlığı'na bildirimde bulunulması,

Hususu anılan Tebliğ gereği olduğundan, bu hususun anılan Kurul kararı gerekçeleri arasında yer alması gerektiği yönündeki düşüncem ile, karara katılıyorum.