| Toplantı No |
: |
2010/023 |
| Gündem No |
: |
26 |
| Karar Tarihi |
: |
23.03.2010 |
| Karar No |
: |
2010/UM.II-848 |
|
| Şikayetçi: |
| Özak Sınai ve Tıbbi Cihazlar San. ve Tic. Ltd. Şti., Ferahim Şalvuz Mahallesi Adana Bulvarı No:125 33470 Tarsus/İÇEL |
| İhaleyi yapan idare: |
| Mersin Toros Devlet Hastanesi Baştabipliği, Yeni Mah. Cemalpaşa Cad. Pk:33050 MERSİN |
| Başvuru tarih ve sayısı: |
| 02.03.2010 / 3803 |
| Başvuruya konu ihale: |
| 2009/187287 İhale Kayıt Numaralı "Medikal Gaz Alımı (2. Kalem)" İhalesi |
| Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: |
| 09.03.2010 tarih ve II.M.05.83.0265/2010-13E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Mersin Toros Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından 05.02.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan Medikal Gaz Alımı (2. Kalem)” ihalesine ilişkin olarak Özak Sınai ve Tıbbi Cihazlar San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 18.02.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 23.02.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 02.03.2010 tarih ve 3803 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.03.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir. |
| Karar: |
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; kısmi teklife açık olan ihalenin Medikal oksijen gazı (likit) alımına ilişkin 2 nci kısmında ihalenin üzerinde bırakıldığı isteklinin teklif fiyatının aşırı düşük olduğu, anılan isteklinin öngördüğü teklif fiyatının aşırı düşük olmasının nedeninin yüklenicinin sözleşme konusu malın teminini gerçekleştirecek tankerlerinin olmaması nedeniyle yetkili bayii olduğu ülke çapındaki gaz firmasının imkanlarını kullanması ya da sözleşmenin uygulanması sürecinde hukuk ve etik dışı yollara başvurma ihtimalinin olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Kısmi teklife açık olan ihalenin 05.02.2010 tarihinde gerçekleştirildiği, ihalenin başvuruya konu olan kısmının Tek Oksijen Sınai Gazlar Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun “Denetim, muayene ve kabul işlemleri” başlıklı 11 inci maddesinde: “ Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır. Mal veya yapılan iş yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.
Ancak sözleşmesinde hüküm bulunması halinde; imalat veya üretim süreci gerektiren işler, muayene ve kabul komisyonlarının yetki ve sorumluluğunu kaldırmaması şartıyla, ihale dokümanında belirtilen kalite ve özelliklere göre yapılıp yapılmadığı hususunda, ilgili idare tarafından belirli aşamalarda ve aralıklarla denetlenebilir.
Taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmî kabul yapılabilir.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8 inci maddesinde; “(1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz.
(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir.
(3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:
a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.
ç) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan uygun endeksten yararlanmak suretiyle bu alımlara ilişkin fiyatları güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.
d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.” hükmü,
İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde; “25.1. İstekliler tekliflerine vergi (KDV hariç), resim, harç ve benzeri giderler teklif fiyatlarına dahil edilecektir.
25.2. (25.1.) maddede yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Ancak, sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV) ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesi,
Sözleşme taslağının “Yüklenicinin Yükümlülükleri” başlıklı 16 ncı maddesinde; “…16.1.3. Yüklenici, sözleşme konusu malların İdareye teslimine kadar korunmasından sorumludur. Yüklenici, malın İdareye tesliminden önce deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın, hırsızlık, üçüncü kişiler tarafından verilecek zararlar dahil olmak üzere malın zayii, kısmen veya tamamen hasar görmesi gibi durumlarda malı yenisi ile değiştirmek zorundadır.
…
16.6. Malların taşınması
16.6.1. Yüklenici, iş için gerekli tüm mal ve malzemenin montajından, ambalajlanmasından, yüklenmesinden, taşınmasından, teslim edilmesinden, boşaltılmasından, depolanmasından ve korunmasından sorumludur. Malzemelerin taşınması sırasında meydana gelebilecek her türlü hasardan Yüklenici sorumludur…” düzenlemesi,
Yer almaktadır.
İdarece yaklaşık maliyet cetvelinin hazırlanabilmesi için 9 idareye ve 10 adet ihale konusu işle iştigal eden firmaya teknik şartname ile birlikte bilgi isteme yazılarının gönderildiği, hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelinin 2 nci kalem mal alımına ilişkin kısmında firmalardan ve idarelerden gönderilen cevabi yazılar neticesinde tespit edilen fiyatların aşağıda yer alan tabloya aktarıldığı, söz konusu kaleme ilişkin fiyat alma yazılarına karşılık, aralarında ihaleye katılan 4 isteklinin de bulunduğu 5 adet firma ve 1 idarenin cevabi yazı gönderdiği, ihalenin 2 nci kısmına teklif sunan isteklilerin ihalede teklif etmiş oldukları birim fiyatlar ile yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında aynı isteklilerin göndermiş oldukları birim fiyatlar arasında ciddi farklılıklar olduğu, bu sebeple de hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelinin sağlıklı olmadığı anlaşılmıştır.
| Firma/ İdare Adı |
Asilgaz Tıb.ve Sın.Gaz |
Tek Oksijen Ltd.Şti. |
Özak Ltd. Şti. |
Altay Durmaz |
Tosaş San.A.Ş. |
Toros Devl. Hast. |
Ort. Bir. Fiyat |
| Teklif edilen/ Cevap verilen fiyat |
1,60 |
1,00 |
1,00 |
1,80 |
0,75 |
0,63 |
1,13 |
İhalenin başvuruya konu kısmı üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyasında; isteklinin Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş.’nin yetkili bayii olduğunu gösterir belge ve istekli adına düzenlenmiş belgeler ile birlikte Habaş Sın.ve Tıb. Gazlar İst. End. A.Ş. adına düzenlenmiş kalite, yönetim ve kapasiteye ilişkin belgelerin sunulduğu görülmüştür.
Başvuru sahibi isteklinin sunmuş olduğu ihale teklif dosyasında istekli adına düzenlenmiş TSE uygunluk belgesi ve Kapasite raporuna yer verildiği, ayrıca tedarikçi firmalarla iş yapıldığını gösterir belgeler ile tedarikçi firmaların sahip olduğu sertifikaların da dosya içeriğinde mevcut olduğu tespit edilmiştir.
İdarenin yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında yeterince hassas ve dikkatli davranmadığı, ancak anılan eksikliğin ihalenin sağlıklı bir biçimde neticelenmesine engel olmadığı anlaşıldığından, bu eksikliğin esasa etkili olmadığı kabul edilmiştir.
Yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde; ihalenin ilgili kısmının üzerinde bırakıldığı isteklinin büyük bir gaz firmasının yetkili bayii olmasının teklif sahibinin ihale konusu malın temini için sahip olduğu bir avantajlı koşul olduğu, bu sebeple de anılan isteklinin teklif bedelinin düşük olarak nitelendirilemeyeceği, idarenin ilgili düzenlemelerinde malın idareye teslimine kadar yüklenicinin sorumluluğunda olacağını belirttiği, sözleşme konusu malın yükleniciye ait tankerler ile taşınması hususunda bir sınırlama yapmadığı, ayrıca idare tarafından malın sağlıklı bir şekilde temini için ihale dokümanında ilgili düzenlemelere yer verdiği görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi. |
| Karşı Oy: |
| KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede; başvuru sahibi tarafından kısmi teklife açık olan ihalenin Medikal oksijen gazı (likit) alımına ilişkin 2. kısmında, ihalenin üzerinde bırakıldığı isteklinin teklif fiyatının aşırı düşük olduğu iddia edilmektedir.
İhale konusu işin kısmi teklife açık olduğu ve şikâyete konu 2. kalemin adının Medikal oksijen gazı(likit) alımı” olduğu, yaklaşık maliyetin 135.588,00 TL olarak belirlendiği; 5 adet ihale dokümanı satın alındığı ve şikâyet konusu kısma 3 istekli tarafından teklif verildiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif tutarının 28.800,00 TL, başvuru sahibinin teklif tutarının ise 37.200,00 TL olduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, diğer isteklinin teklif tutarının ise 42.000,00 TL olduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun 9. maddesinde; “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 8. Maddesinin (3) no’lu bendinde; “İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:
a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.
ç) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan uygun endeksten yararlanmak suretiyle bu alımlara ilişkin fiyatları güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.
d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.” hükmüne yer verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 38. maddesi uyarınca; ihale komisyonunun verilen teklifleri anılan Kanun’un 37. maddesine göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, sunulan açıklamaların imalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü çerçevesinden değerlendireceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kanun hükmünden, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet ve diğer tekliflerle kıyaslandığında aşırı düşük olarak belirlenen tekliflerin, reddedilmeden önce aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulacağı, anılan mevzuat hükümleri uyarınca aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin olarak, isteklilerden teklif bileşenleri ile ilgili açıklama talebinde bulunulacağı ve bu açıklamalarını belgeye dayandıracakları, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak isteklilerce yapılan açıklamaların ihale komisyonunca değerlendirilmesi sonucunda, ihale konusu işin yapılabilmesi çerçevesinde yeterli görülen isteklilerin tekliflerinin kabul edileceği, bu nedenle Kamu İhale Mevzuatının, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi konusunda, kamu hizmetinin idari ve mali gereklerine aykırı kullanılmamak koşuluyla idareye takdir yetkisi verdiği, ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı açıktır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükmünden de anlaşılacağı üzere, her türlü fiyat araştırması yapılarak yaklaşık maliyetin belirleneceği, idarece yaklaşık maliyet hesaplamasında kullanılmak üzere, ihaleye teklif veren 3 istekli dahil toplam 5 firmadan ve Mersin Üniversitesinden ihale konusu “mal” ile ilgili fiyat talebinde bulunulduğu, ayrıca yaklaşık maliyet hesaplamasında idarelerinin bir önceki fiyatlarının da diğer fiyatlarla birlikte kullanılarak, bu fiyatların ortalamasının alındığı ve birim ortalama maliyet oluşturularak yaklaşık maliyetin belirlendiği anlaşılmıştır.
İhaleye teklif veren isteklilerin yaklaşık maliyet hesaplamasında idareye sundukları fiyatların sırasıyla; ihale üzerinde bırakılan Tek Oksijen Sınai Gazlar Tic. Ltd. Şti. tarafından 1,00 TL/kg olmak üzere toplam (120.000 kg için) 120.000,00 TL fiyat verildiği, ancak teklif fiyatının 0,24 TL/kg olmak üzere toplam 28.800,00 TL olduğu, başvuru sahibi Özak Sınai ve Tıbbi Gazlar San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yaklaşık maliyet hesaplamasında kullanılmak üzere idareye 1,00 TL/kg olmak üzere toplam (120.000 kg için) 120.000,00 TL fiyat verildiği, ancak teklif fiyatının 0,31 TL/kg olmak üzere toplam 37.200,00 TL olduğu, diğer istekli Tosaş Toros Tevzi ve Onarım San. A.Ş. tarafından yaklaşık maliyet hesaplamasında kullanılmak üzere idareye 0,75 TL/kg olmak üzere toplam (120.000 kg için) 90.000,00 TL fiyat verildiği, ancak teklif fiyatının 0,35 TL/kg olmak üzere toplam (120.000 kg için) 42.000,00 TL olduğu anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif tutarının yaklaşık maliyetin %24.00’üne tekabül ettiği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen başvuru sahibinin teklif tutarının yaklaşık maliyetin %31,00’ine tekabül ettiği, diğer teklif sahibi olan isteklinin teklif tutarının ise yaklaşık maliyetin %35,00’ine tekabül ettiği, teklif fiyatlarının gerek birbiri ile gerekse yaklaşık maliyetle kıyaslandığında aralarında ciddi fiyat farklılıkları olduğu anlaşılmıştır.
Anılan Kanun hükmü gereğince, idareler tarafından tekliflerin değerlendirilmesinde; isteklilerce sunulan tekliflerin birbiri ile ve yaklaşık maliyetle kıyaslanarak teklifi aşırı düşük olanların belirleneceği hüküm altına alınmış olup, bu belirleme yapılırken ihale konusu işin niteliği ve niceliği konusunda herhangi bir belirlemeye gidilmediği anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan teklif tutarının, idarece belirlenen yaklaşık maliyetin altında olduğu anlaşıldığından, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihalenin sonuçlandırılmasında da mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, ihale üzerinde bırakılan istekli dahil her üç isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetle kıyaslandığında, aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; inceleme konusu ihalede, “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” ilişkin karara katılmıyorum.
Erkan DEMİRTAŞ
Kurul Üyesi |
|
|
