29.06.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.Y.[2369].(0197)./2012-51E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Gördes Belediyesi Başkanlığı tarafından 15.02.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “İstinat Duvarı Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Argan Mühendislik Arif Kapuş’un 28.05.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.06.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 21.06.2012 tarih ve 22391 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesine göre, ihale komisyonunun verilen teklifleri anılan Kanunun 37 nci maddesine göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, sunulan açıklamaların yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen yapım işinin özgünlüğü çerçevesinden değerlendireceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin, yapım işi ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamasını düzenleyen 45.1.1 inci maddesinde, ihaledeki geçerli teklifler tespit edildikten sonra hesaplanacak aşırı düşük teklif sınır değeri formülü açıklanmış,  45.1.13 üncü maddesinde teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin fiyatlarını açıklama yöntemleri belirtilmiş, 45.1.13.1 inci maddesinde, tedarikçi veya imalatçılardan alınan ve birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda, proforma faturadaki birim satış tutarının, maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim maliyetin, satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olamayacağı, maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği, satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine, “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği düzenlenmiştir.

Öte yandan aynı Tebliğin 45.1.10 ve 45.1.13 üncü maddelerinde, idarelerin istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları dikkate almak suretiyle değerlendirme yapacağı, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği belirtilmiştir.

Aktarılan mevzuattan hareketle, kamu ihale mevzuatında, aşırı düşük olarak tespit edilen teklif sahibi isteklinin, ihale konusu yapım işine ilişkin, ekonomik bir yönteme sahip olması (i), seçilen teknik çözüm sayesinde avantajlı koşullarının bulunması (ii) ve teklif edilen yapım işinin özgünlüğü (iii) gibi üç ana konunun tamamı ya da herhangi bir çerçevesinde açıklama sunacağı, açıklamaya ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliğindeki usullerin esas alınacağı, açıklama yapılırken ilgilinin maliyet bileşenlerine ilişkin bilgi ve belgelere dayanan bir yöntem kullanılacağı, dayanağı olmayan ve sadece beyana dayanan açıklamaların geçerli kabul edilmesine hukuki olanak bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ait idari şartnamenin 2.1.(a) maddesinde; ihale konusu işin adı; “İstinat Duvarı Yapımı” olarak belirlenmiştir.

Başvuruya konu ihaleye 6 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca geçerli kabul edilen 5 teklif üzerinden hesaplanan aşırı düşük teklif sorgulamasına esas sınır değerin altında teklif verdiği anlaşılan İskender Üreyil ve Tuna Teknik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti’nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, 04.05.2012 tarihli ve 355/356 sayılı yazı ile isteklilerden önemli teklif bileşenleri hakkında açıklama istendiği, İskender Üreyil’in süresinde açıklama sunmadığından teklifinin reddedildiği, Tuna Teknik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti’nin açıklaması uygun görülerek ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Tuna Teknik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, fiyat analizleri, proforma fatura, tespit tutanağı ile iş makineleri ruhsat ve fatura fotokopileri sunulduğu görülmüştür.

Analiz girdisi olan ocak taşı (nakliye dâhil) için alınan proforma fatura incelendiğinde proforma fatura üzerinde Tebliğin 45.1.13.1 inci maddesinde ifade edilen serbest muhasebeci mali müşavir beyanının olmadığı, proforma fatura ekinde sunulan tespit tutanağı ve ekleri incelendiğinde mükellefe ait imza sirküsünün bulunmadığı, serbest muhasebeci mali müşavir Şerif Karaşahin’e ait Manisa Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası tarafından düzenlenen faaliyet belgesinin 11.09.2008 tarihli olduğu, belgenin düzenlenme tarihi itibariyle 1 yıl süre ile geçerli olduğundan tutanağın düzenlendiği tarih itibariyle belgenin geçerlik şartlarını sağlamadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla ihale üzerinden bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun olmadığından ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılmasında kamu ihale mevzuatına uyarlık bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Tuna Teknik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.