KARŞI OY

İncelemeye konu ihalede;

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde; “Kesinleşen ihale kararına yönelik idareye şikâyet başvurusunda bulunmaları üzerine, idarece tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinin kendilerine bildirildiği ancak bu gerekçelerin yerinde olmadığı ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik tesis edilen işlemin mevzuata uygun aykırı olduğu,” şeklinde ifade edilen üçüncü iddiasına yönelik olarak Kurulca, “..Dolayısıyla, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, servis aracı ve binek araç maliyetine yapmış olduğu açıklamanın mevzuata aykırı olduğu ve idarece teklifin değerlendirme dışı bırakılması şeklinde tesis edilen işlemin sonuç itibarıyla yerinde olduğu görülmüştür.” gerekçelerine dayanılarak “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin üçüncü iddiasına yönelik yapılan incelemede;

Esenyurt Belediye Başkanlığı Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Cenaze Evlerine Yemek Alımı Hizmet İşi” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin piyasa araştırması yapılmak suretiyle elde edilen fiyatların aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle toplam 1.317.500,00 TL olarak hesaplandığı;

Bahse konu ihalede 11 adet ihale dokümanı satın alındığı, 18.05.2012 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 5 istekli tarafından teklif verildiği,

İdarenin teklif değerlendirmesine göre, bir isteklinin “İş deneyim belge tutarının yetersiz olduğu” gerekçesiyle, bir isteklinin teklifinin “Gıda Üretim İzin Belgesinin olmadığı” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması sonrasında geriye kalan 3 teklifin geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu teklif bedellerinin;

Şeklinde verildiği, idarece üç geçerli tekliflerin tümü aşırı düşük teklif olarak belirlenmiş ve teklifi geçerli kabul edilen başvuru sahibi Trakya Tabldot Toplu Yemek Üretim Gıda Turz. ve Sos. Hizmetler San. ve Tic. Ltd. Şti., Bersude Gıda Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Erdoğan Yem. Ürt. Gıda İnş. İlet. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, en düşük bedelli teklif sahibi iki isteklinin yaptığı açıklamaların idarece uygun görülmeyerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen diğer istekli üzerinde bırakılarak ihalenin sonuçlandırıldığı anlaşılmıştır.

 4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak, şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir.  Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılması yönünde idarece gerçekleştirilen işlemlerin mevzuata uygun olmadığı düşünülmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede geçerli tekliflerden tümü yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece, yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmiştir.

            Açıklanan nedenlerle;  başvuruya konu ihalede, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan geçerli tekliflerin değerlendirilmesi sonucuna göre ihalenin sonuçlandırılması gerektiği yönündeki düşüncem ile, bu hususa ilişkin Kurulca verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum.