Alt Norm Hükmünün İhmal Edilerek Üst Norm Hükmünün Uygulanması Gerektiği

Alt Norm Hükmünün İhmal Edilerek Üst Norm Hükmünün Uygulanması Gerektiği

Alt Norm Hükmünün İhmal Edilerek Üst Norm Hükmünün Uygulanması Gerektiği

Alt Norm Hükmünün İhmal Edilerek Üst Norm Hükmünün Uygulanması Gerektiği

T.C.

DANIŞTAY

10. DAİRE

E. 2007/6066

K. 2010/8400

T. 26.10.2010

• TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON KURUMUNCA BANDROL VERİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK ( 11. Maddesinde Yasayı Aşar Nitelikte Düzenleme Yapıldığı - Yasaya Aykırı Olan Yönetmeliğin Uygulanmaması 2577 S. Yasanın 7. Md.sine Göre İhmal Edilmesi Gerektiği )

• YASAYI AŞAR NİTELİKTE DÜZENLEME YAPILMASI ( Türkiye Radyo Televizyon Kurumunca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin Uygulanmaması 2577 S. Yasanın 7. Md.sine Göre İhmal Edilmesi Gerektiği )

• NORMLAR HİYERARŞİSİNE GÖRE ALT NORM OLAN YÖNETMELİK HÜKMÜ ( Üst Norm Olan Yasa Hükmüne Aykırı Olması Halinde Alt Norm Hükmünün İhmal Edilerek Üst Norm Hükmünün Uygulanması Gerektiği )

• ÜST NORM HÜKMÜNE AYKIRI ALT NORM YÖNETMELİK HÜKMÜ ( Alt Norm Hükmünün İhmal Edilerek Üst Norm Hükmünün Uygulanması Gerektiği )

• ÖDEME EMRİ DÜZENLENMESİ ( İdare Tarafından Teminatlı Kamu Alacağının Tahsili Amacıyla Öncelikle Vadenin Belirlenmesi ve Davacıya Bildirilmesi ve Vadesinde Ödeme Yapılmaması Halinde de Ödeme Emri Düzenlenmesi Gerektiği )

• TEMİNATIN NAKDE ÇEVRİLMESİ ( Vadesinde Ödeme Yapılmaması Halinde Ödeme Emri Düzenlenmesi Gerekirken Bu Usul Takip Edilmeksizin Belirtilen Yönetmelik Uyarınca Teminatın Nakde Çevrilmesine İlişkin Dava Konusu İşlemde Hukuka Uyarlık Bulunmadığı )

2577/m.7

Türkiye Radyo Televizyon Kurumunca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik/m.11

ÖZET : Normlar hiyerarşisine göre alt norm olan yönetmelik hükmünün üst norm olan yasa hükmüne aykırı olması halinde, alt norm hükmünün ihmal edilerek üst norm hükmünün uygulanması gerekir. Türkiye Radyo Televizyon Kurumunca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 11. maddesinde Yasayı aşar nitelikte düzenleme yapıldığı anlaşıldığından, uyuşmazlıkta Yasaya aykırı olan Yönetmeliğin uygulanmaması, 2577 sayılı Yasanın 7. maddesine göre ihmal edilmesi gerekmektedir.

Davalı idare tarafından teminatlı kamu alacağının tahsili amacıyla öncelikle vadenin belirlenmesi ve davacıya bildirilmesi, vadesinde ödeme yapılmaması halinde de ödeme emri düzenlenmesi gerekirken, bu usul takip edilmeksizin, belirtilen Yönetmelik uyarınca teminatın nakde çevrilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

İstemin Özeti : Ankara 5. idare Mahkemesince verilen 19.4.2007 tarih ve E:2006/1633, K:2007/713 sayılı kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : Fuat Kara

Düşüncesi : Dava, davacı şirketin, davalı idareden almış olduğu bandrol ücretlerini ödemediği nedeniyle verdiği teminat mektuplarının nakde dönüştürülmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Olayda, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 56. maddesi uyarınca, davalı idare tarafından teminatlı kamu alacağının tahsili amacıyla öncelikle vadenin belirlenmesi ve davacıya bildirilmesi, vadesinde ödeme yapılmaması halinde de ödeme emri düzenlenmesi gerekirken, bu usul takip edilmeksizin, belirtilen Yönetmelik uyarınca teminatın nakde çevrilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.

Bu durumda davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı: Nevzat Özgür

Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.

Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, davacı şirketin, davalı idareden almış olduğu bandrol ücretlerini ödememesi nedeniyle, verdiği teminat mektuplarının nakde dönüştürülmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Ankara 5. İdare Mahkemesince, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 11. maddesinde, gerçek ve hükmi şahısların Yasada belirtilen süre içinde Kuruma olan bandrol borçlarını ödememeleri halinde herhangi bir ihbar, ihtar ve mahkeme kararına gerek kalmaksızın, Kuruma verdikleri teminatların irat kaydedileceği hükmüne yer verildiği; yapılan inceleme sonucunda, davacı şirketin bandrole tabi cihaz satışı fark faturalarına ilişkin bandrol ücretini kuruma ödemediğinin tespiti üzerine, faturalar üzerinden hesaplanan bandrol ücretinin, belirtilen Yönetmelik hükmü uyarınca, teminat mektuplarının herhangi bir ihbar, ihtar ve mahkeme kararı olmaksızın nakde çevrilmesi suretiyle tahsil edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacı tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.

3093 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Gelirleri Kanunu'nun 1. maddesinde, Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna devamlı ve yeterli gelir kaynağı sağlamak amacıyla hazırlanan bu Yasanın; radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan alınacak ücretler, elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak paylar ile çeşitli gelirlerin tahakkuk, tahsilat işlemlerini kapsadığı; 3. maddesinde ise, bu Yasanın 1. maddesinde belirtilen cihazları imal veya ithal edenler satıştan önce; ticari ithalat maksadı dışında yurda getirenlerin de ithal işlemlerinden önce bandrol veya etiket almaya mecbur oldukları hükümlerine yer verilmiştir. Anılan Yasanın 5. maddesinin "a" fıkrasında, bu Yasanın 1. maddesinde belirtilen cihazları imal veya ithal edenlerin bir ay içinde sattıkları cihazlardan 4. maddenin "a" bendine göre tahsil ettikleri ücretleri en geç müteakip üçüncü ayın onuna kadar Türkiye Radyo Televizyon Kurumu' na bir beyanname ile bildirerek ve aynı süre içerisinde ödemekle yükümlü oldukları, aksi takdirde her geçen gün için yürürlükteki en yüksek ticari kredi faiz oranı üzerinden tahakkuk ettirilecek faiz miktarı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ( gecikme cezası hariç ) hükümlerince tahsil olunacağı öngörülmüştür. Anılan Yasanın "ceza hükmü" başlıklı 6. maddesinde, Yasanın 1. maddesinde belirtilen cihazların bandrolsuz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıdan bandrolsuz veya etiketsiz sattığı her cihaz için cihazın satış bedeli kadar para cezasının Kurum tarafından tahakkuk ve tahsil edileceği; bu cihazları bandrolsuz veya etiketsiz satın alan, devralan veya kullananlardan bandrolsuz veya etiketsiz her bir cihaz için cihazın rayiç değerinin yarısı kadar para cezasının Kurum tarafından tahakkuk ve tahsil edileceği; tahakkuk edip, tebliğ edilen para cezasını ödemeyenler hakkında Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre işlem yapılacağı; 10. maddesinde de, bu Yasanın uygulanması ile ilgili olarak, bandrole tabi cihazları, satın alan, devralan, toptan veya perakende satışını yapan firmalar ile bu cihazları kullananların kontrol ve denetimlerinin Kurumun görevlendireceği denetim elemanlarınca yapılacağı ve tespit edilen bandrolsüz her bir cihaz için Kurumca bu Yasanın 6. maddesindeki hükümlerin uygulanacağı, hükümlerine yer verilmiştir.

Görüldüğü gibi imal veya ithal edilen televizyonları satanlar tarafından TRT Kurumuna ödenecek bandrol ücreti kamu alacağı olup; süresinde ödenmeyen bandrol ücretinin 6183 sayılı Yasaya göre tahsili gerekmektedir.

3093 sayılı Yasanın 10.maddesinde yeralan, bu Yasanın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile beyanname, bandrol ve etiketler ile ilgili diğer hususların Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından tespit edileceği yolundaki hüküm uyarınca, 19.9.1998 tarih ve 23468 sayılı Resmi Gazetede Türkiye Radyo Televizyon Kurumunca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yayınlanmış; Yönetmeliğin 6.maddesinde, Kurumla bandrol dolayısıyla irtibatı devam eden ve bandrol almak için ilk defa müracaat eden gerçek ve hükmi şahıslardan, talep edilen bandrol tutarı kadar teminat isteneceği; 11. maddesinde ise, gerçek ve hükmi şahısların Yasada belirtilen süre içinde Kuruma olan bandrol borçlarını ödememeleri halinde herhangi bir ihbar, ihtar ve mahkeme kararına gerek kalmaksızın, Kuruma verdikleri teminatın irad kaydedileceği ve Kurumun teminat olarak verilen tahvilleri vadesi geldiği takdirde tahsil etmeye yetkili olduğu düzenlenmiştir.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 1.maddesinde, Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i kamu alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve kamu hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu Yasa hükümlerinin tatbik olunacağı hükmü yer almıştır. Anılan Yasanın 4. maddesinde, kamu idarelerinin bu Yasayı tatbike salahiyetli memurlarının vazifelerini, teşkilat ve vazife kanunları veya bu konu ile ilgili diğer kanun veya nizamname ve talimatnamelerin, mesuliyetlerini de; mesuliyeti tesis eden kanunların tayin edeceği belirtilmiş, "Takibata salahiyetli tahsil dairesi" başlıklı 5. maddesinde ise, takibatın, alacaklı kamu idaresinin mahalli tahsil dairesince yapılacağı, borçlu veya malları başka mahallerde bulunduğu takdirde, tahsil dairesi borçlunun veya mallarının bulunduğu mahalde yapılacak takipleri o mahaldeki aynı türden kamu idaresinin tahsil dairelerine niyabeten yaptıracağı; 37. maddesinde, ödeme zamanı belirsiz kamu alacaklarının tahakkuk ettirilip, bir aylık ödeme süresi tanınarak ilgililerden istenmesi gerektiği; 55. maddesinde, vadesinde ödenmeyen kamu alacaklarının tahsili için ödeme emri düzenleneceği, 56. maddesinde de, karşılığında teminat gösterilmiş bulunan kamu alacağının vadesinde ödenmediği takdirde, borcun 7 gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağının borçluya bildirileceği, 7 gün içinde borç ödenmediği takdirde teminatın bu Yasa hükümlerine göre paraya çevrileceği hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinin 4. bendinde ise, "İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükmüne yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, elektronik eşya imalatı ve satımı yapan davacı şirketin davalı Kurumdan aldığı 105.000 adet bandrol karşılığında 19.4.2005 ve 14.6.2005 tarihli toplam 600.000-TL tutarında 2 adet teminat mektubu verdiği, kullanmış olduğu bandrollere ilişkin olarak bildirimde bulunduğu ve Kurum hesabına 704.806,40-TL ödediği, kullanmadığı 7892 adet bandrolü ise iade ederek vermiş olduğu teminat mekuplarının iadesini talep ettiği; 2005 yılı 6,7,8,9 ve 10 dönemlerine ilişkin olarak davalı kurum görevlilerince, bandrol ücreti bildirim beyannamesi ile satış faturalarının incelenmesi sonucunda, davacı şirket tarafından kesilen fiyat farkı faturalarının Kuruma beyan edilmediğinin tespiti üzerine tahakkuk ettirilen 565.039,29-TL'nin tahsili amacıyla Türkiye RadyoTelevizyon Kurumunca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 11. maddesi uyarınca teminat mektuplarının nakde çevrildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda belirtilen Yasa hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, karşılığında teminat gösterilmiş bulunan kamu alacağı vadesinde ödenmediği takdirde, borcun yedi gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağının borçluya bildirileceği, yedi gün içinde borç ödenmediği takdirde teminatın bu Kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek kamu alacağının tahsil edileceği öngörülmüş; hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş kamu alacaklarının belirtilecek usule göre yapılacak tebliğinden itibaren bir ay içinde ödeneceği, bu ödeme müddetinin son gününün kamu alacağının vadesi olduğu hükmüne yer verilmiştir. Bu hukuki durum karşısında; teminatın nakde çevrilebilmesi için, öncelikle teminata bağlanan kamu alacağının vadesinin belirlenmesine ilişkin işlem tesis edilmeli; vadesinde ödeme yapılmaması üzerine de ödeme emri düzenlenmelidir. Bu itibarla, Türkiye Radyo Televizyon Kurumunca Bandrol Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 11. maddesinde Yasayı aşar nitelikte düzenleme yapıldığı anlaşıldığından, uyuşmazlıkta Yasaya aykırı olan Yönetmeliğin uygulanmaması, 2577 sayılı Yasanın 7. maddesine göre ihmal edilmesi gerekmektedir.

Bu durumda, davalı idare tarafından teminatlı kamu alacağının tahsili amacıyla öncelikle vadenin belirlenmesi ve davacıya bildirilmesi, vadesinde ödeme yapılmaması halinde de ödeme emri düzenlenmesi gerekirken, bu usul takip edilmeksizin, belirtilen Yönetmelik uyarınca teminatın nakde çevrilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca, davacı temyiz isteminin kabulüyle, Ankara 5. İdare Mahkemesinin 19.4.2007 tarih ve E:2006/1633, K:2007/713 sayılı kararının bozulmasına, dava dosyasının yeniden bir karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine, 26.10.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için ilgili departmanımız ile iletişime geçiniz.

Paylaş:

Emsal Kararlar

Yeni Eklenenler

Sosyal Medyada Biz

error: Özderin Avukatlık Bürosu - Ankara - Uzman Kadromuza ulaşmak için lütfen arayınız ! 0312 428 03 13