Vekaletname Sunulmuş Dosyalarda Dilekçe Yazmaksızın Belge Alınabileceği Hakkında
T.C.ADALET BAKANLIĞI Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı : B.03.0.HİG.0.00.00.02-152.02-045.02 [2]/l5955/26799 23/11/2012 Konu :
KONYA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA İlgi :08.10.2012 tarih ve B.M.2012/11062 sayılı yazınız. İlgi yazınız ekinde alınan Avukat Muhammed Baysal’ın, avukatların dava dosyalarından belge örneği almaları hususunda Genel Müdürlüğümüz görüşünün 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde yeniden yorumlanması talebine ilişkin 03.10.2012 havale tarihli dilekçesi ve konu incelendi.
Bilindiği üzere mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve yine mülga Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yazı İşleri Yönetmeliği uyarınca avukatların vekaletnameleri bulunan dava dosyalarından belge ve zabıt örneği alabilmeleri için dilekçe ile müracaat etmelerinin daha uygun olacağı Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığına muhatap 03.11.2004 tarih ve 21029 sayılı yazımızda belirtilmiş idi.
Ancak 04.02.2011 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 12.01.2011 tarih ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun dosyanın taraflar ve ilgililerce incelenmesine ilişkin 161 inci maddesinde;
(1) Zabıt katibinin gözetimi altında taraflar veya fer’i müdahil, dava dosyasını inceleyebilir. Dava ile ilgili olanlar da bunu ispatlamak kaydı ve hakimin izniyle dosyayı inceleyebilir. (2) Gizli olarak saklanmasına karar verilen belge ve tutanakların incelenebilmesi hakimin açık iznine bağlıdır. 03.04.2012 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin “Dosyaların incelenmesi ve örnek alma” başlıklı 42 nci maddesinde de;
(1) Zabıt katibinin gözetimi altında taraflar veya fer’i müdahil, dava dosyasını inceleyebilir Dava ile ilgili olanlarda bunu ispatlamak kaydıyla hakimin ya da bu konuda yetkilendirdiği yazı işleri müdürünün izniyle dosyayı inceleyebilir. (2) Avukatlar ve stajyerler, vekaletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını zabıt katibinin gözetiminde her zaman inceleyebilirler. İncelemenin yapıldığına dair düzenlenen dosya inceleme tutanağı avukat veya avukat stajyeri ile zabıt katibi tarafından imzalanarak dosyasında saklanır. (3) Davacı, davalı, fer’i müdahil ve vekilleri dava dosyasındaki veya elektronik ortamdaki bütün tutanak ve belgelerin onaysız fotokopi ya da çıktısını harçsız olarak alabilirler. Avukatların belge örneği alabilmeleri için vekaletnamelerinin bulunması zorunludur. (4) Gizli olarak saklanmasına karar verilen belge ve tutanakların incelenmesi hakimin açık iznine bağlıdır.
5) Taraf vekilleri UYAP Avukat Bilgi Sistemi vasıtasıyla dava dosyasını inceleyebilir ve örnek alabilirler.
(6) Taraflar elektronik imza sahibi olmak koşuluyla UYAP Vatandaş ve Kurum Bilgi Sistemi vasıtasıyla tarafı oldukları dava ve işlere ait tüm evrakı inceleyebilir, örnek alabilirler, Elektronik imza sahibi olmayan taraflar sadece dava ve işlerin kapalı bilgisine ulaşabilir.” Hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 4667 sayılı Kanunla değişik 2 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında “Yargı organları, emniyet makamları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta şirketleri ve vakıflar avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak zorundadır. Kanunlarındaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla bu kurumlar avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla yükümlüdür. Bu belgelerden örnek alınması vekaletname ibrazına bağlıdır. Derdest davalarda müzekkereler duruşma günü beklenmeksizin mahkemeden alınabilir.”
Sözü edilen Kanunun 4667 sayılı Kanun ile değişik 46 ncı maddesinde de “Avukat, işlerini kendi sorumluluğu altındaki stajyeri veya yanında çalışan sekreteri eliyle de takip ettirebilir, fotokopi veya benzeri yollarla örnek aldırabilir. Avukatın onanmasını istemediği örnekler harca tabi değildir.
Avukat veya stajyer, vekaletname olmaksızın dava ve takip dosyalarım inceleyebilir. Bu inceleme isteğinin ilgililerce yerine getirilmesi zorunludur. Vekaletname ibraz etmeyen avukata dosyadaki kağıt ve belgelerin örneği veya fotokopisi verilmez.” Hükümleri yer almaktadır.
Bu itibarla, mevcut yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde avukatların vekaletnamelerinin bulunması koşuluyla gizli olarak saklanmasına karar verilmeyen belge ve tutanakları inceleyip örnek almalarında hakimin izninin yasal olarak aranmaması karşısında bu konudaki taleplerin artık dilekçe ile yapılmasının gerekmediği düşünülmektedir.
Bilgi edinilmesini ve keyfiyetin adı geçen Avukata duyurulmasını rica ederim. Ömer KERKEZ Hâkim Bakan a. Genel Müdür Yardımcısı
*Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır. Ayrıca fiziki ortamda gönderilmeyecektir. Mustafa Kemal Mah. 2151 Sok. No:34 Sögütözü/ANKARA Ayrıntılı bilgi için irtibat : Avukatlık Bürosu Telefon: 0 312 218 75 17 Faks: 0 312 219 44 25 e-posta: higm@adalet.gov.tr Elektronik ağ: www.higm.adalet.gov.tr
* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için ilgili departmanımız ile iletişime geçiniz.
