Başka bir kararında, benzer biçimde, “… yasama organı, yasa çıkarırken İptal edilen yasalara ilişkin kararların sonuçlarıyla birlikte gerekçelerini de gözönünde bulundurmak zorundadır… iptal edilen yasalarla sözcükler ayrı da olsa aynı doğrultu, içerik ya da nitelikte yeni yasa çıkarmaması gerekir.” Tartışmalar olmakla birlikte Doktrindeki hakim görüş, Anayasa Mahkemesi kararlarının da bağlayıcı olduğu yönündedir.
B. İdari Yargı Kararlarının Gerekçelerinin Bağlayıcılığı
Kural olarak yargı kararları, ilişkin bulunduğu davaya konu uyuşmazlık bakımından geçerlidir. Bağlayıcı olma özelliğinin genelliği nedeniyle benzer olaylarda da idarece uygulanma zorunluluğu bulunan tek karar Danıştay içtihatları birleştirme kararlarıdır. Ancak hemen belirtmek gerekmektedir ki, içtihatların birleştirilmesi kararları daha önceki tarihlerde verilen ve kesinleşen yargı kararlarını etkilemediğinden, bu kararların uygulanmamasına gerekçe oluşturamaz .
İçtihatların birleştirilmesi kararlan haricinde, yargı kararlarının benzer olaylarda uygulanma zorunluluğu bulunmamakla beraber yargı kararlarının yerleşik hale gelmeleri halinde benzer olaylarda gözetilerek uygulanması, idarenin hukuka bağlılığının ve saygısının bir gereği olarak kabul edilmelidir.
ONAR’a göre ; “…İptal edilen karar objektif bir mahiyet arzediyor veya muhtelif kimseleri alakalandırıyor ise, bir davacı tarafından açılan dava üzerine sadır olan kararın iptali hükmü davada taraf olmayan ve fakat kararla alakası bulunan diğer şahıslara da sirayet eder. Zira, kararın iptal edilmiş olması, selahiyetli kazai makamlarca bunun hukuk kaidelerine aykırı ve haksız olduğunu göstermiştir. Haksızlığı sabit olan bir kararı bir kısım şahıslara tatbik etmekte devam etmek hakkaniyetle telif edilemez…”
GÖZÜBÜYÜK ; “…iptal edilen karar genel mahiyette, davacıdan başka kişileri de ilgilendirecek nitelikte ise, davada taraf olmayan, fakat iptal edilen kararla ilgisi bulunan üçüncü kişileri de etkiler…”
AZRAK ; “…İptal davasının amacı, idarenin hukuka ve kanuna aykırı; işlemlerini ortadan kaldırmak suretiyle, onun hukuka bağlılığını sağlamak ve böylece hukuk düzenini korumaktır…İptal davasının sonunda verilen kararın, kural olarak salt kesin hüküm niteliğini taşıması ve sadece davacı için değil, herkes için geçerli olması da, iptal davasının objektif öğelerinden sonuncusunu teşkil etmektedir…Genellikle kabul edilen çözüm biçimi, iptal kararlarının genel bağlayıcılık etkisine sahip olması, bunun dışında davanın reddi kararlarının ise ancak davacıyı bağlamasıdır…”
EROĞLU ; “…Mahkeme kararından davacıdan başka kimselerin yani üçüncü; Şahısların faydalanabilmesi için, mahkemece iptal olunan kararın umumi,; objektif, gayri şahsi olması gerekir. Sadece davacının şahsını hedef tutan bir kararın iptalinden başkalarının faydalanmaları mümkün değildir…”
ULUER ; “…İptal kararı genel etkilidir. İşlem ortadan kalktığına göre, etkinin yalnız taraflar arasında kalması düşünülemez. İşlemin etkisi ne kadar ise, bu işlemin iptal sonucunda ortadan kalkmasının etkisi de en azından o kadar olacaktır…işlem iptal edilip de dava ile güdülen sonuç elde edilince, bu sonuç bütün ilgililer için elde edilmiş demektir. İşlemin iptalinden bütün ilgililer aynı biçimde etkilenirler; dava açarak iptali elde etmiş ilgilinin bir ayrıcalıklı durumu yoktur…Genel etki, her şeyden önce işlemin yöneldiği kişiler için geçerlidir.
