Tacir Kavramı ve Basiretli Tacir Gibi Davranma Mükellefiyeti
I. Tacir Kavramı ve Unsurları
Türk Ticaret Kanununun temel kavramlarından biri olan ticari işletmeyi kendi adına işleten kişiye, gerçek veya tüzel kişi olsun tacir denir. Gerçek kişi olan işletme sahibi, bu işletmenin tümünü veya bir adi ortaklığın ortağı olarak kısmen dahi işletebilir . Kısmen de olsa ticari işletmeyi işletmek, tacirlik sıfatının kazanılması için yeterlidir. Ticari işletme genel olarak sahibi tarafından kendi adına işletilir. Fakat, bu her zaman böyle olmayabilir. Söz gelimi, küçük ve kısıtlılar (mahcur) bilinen yetenekleri gereği ticari işletmeyi bizzat işletemezler. Buna karşın, küçük veya kısıtlılar tacir olabilirler. Bunlar ticari işletmeyi işletemez ise de, onların adına ticari işletmeyi vekil ve vasi işletir.
Acaba, ticaret ortaklıklarında tacir kimdir? Bilindiği gibi Türk Ticaret Kanununda düzenlenen ortaklıklar tüzel kişiliği içermektedir. Bu ortaklıklar niteliği gereği, organları aracılığı ile işletilir. Bu organlar aynı zamanda yasal temsilci durumundadır. Ticaret Ortaklıkları tacir olup bunların organı olan gerçek kişiler ise, tacir değildir .
TTK’da yapılan düzenleme, esas itibariyle ticari işletme üzerine oturtulmuştur. Ancak TTK’nın sistemi içinde, gene de tacir kavramının büyük önemi bulunmaktadır. Her şeyden önce TTK.md.21/I’deki ticari iş karinesi hükme bağlanırken, tacirin yaptığı işler esas alınmıştır. Diğer yandan TTK’nın bazı hükümlerinin uygulanabilmesi için de, ilgili kişi veya kişilerin tacir sıfatına sahip olmaları koşulu aranmıştır. Örneğin, TTK.md.20-25. Bu itibarla tacir, ticaret hukukumuz bakımından hala üzerinden önemle durulması gereken bir kavramdır .
TTK.’da tacir sıfatı, gerçek ve tüzel kişiler bakımından ayrı ayrı ele alınarak düzenlenmiştir.
