Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme'nin 16. Maddesi’ne İlişkin Çelişki İddiası
“Tip Sözleşme” de sözleşme hükümlerine uyulmaması durumunda verilecek cezanın asgari olarak belirtildiği, ihaleyi gerçekleştiren idarece asgarî cezadan daha yüksek bir ceza verilebilmesinin de mümkün olduğu, Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesi ile 16.1.2. maddesi arasında çelişki olduğundan bahisle ihalenin iptal edilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı hakkında.Danıştay Onüçüncü Dairesinin 20.12.2022 tarihli kararı:
“… Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme'nin 16. maddesi değerlendirildiğinde, sözleşmeye aykırılık durumlarında verilecek cezaları ve sözleşmenin feshine ilişkin hususlarının düzenlendiği, 16.1.1. maddesinde sözleşme hükümlerine uyulmaması durumunda verilecek asgarî ceza oranının sözleşme bedeli üzerinden belirlendiği, bu oranın sözleşme bedelinin %1'den fazla olamayacağının belirtildiği, hem asgarî ceza oranı belirlenip hem de sözleşme bedelinin %1'inden fazla olmayacağı şeklinde yapılan düzenleme dikkate alındığında maddede geçen "asgari" ibaresi nedeniyle maddenin kendi içerisinde çelişkiye neden olduğu, asgarî ceza oranının sözleşme bedelinin %1'den fazla olmayacağı, ancak bu cezanın asgarî miktarda bir ceza olduğu, buradan hareketle asgarî olarak belirlenen cezanın dışında daha yüksek bir oranda ceza verilebileceği sonucuna varıldığı, diğer taraftan, 16.1.2. maddesinde ise, bu maddede belirtilen ihlâllerin belirli sayıda tekrar etmesi durumunda sözleşmenin feshedileceğine ilişkin düzenleme yapıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesinde, sözleşme hükümlerine uyulmaması hâlinde uygulanacak asgarî ceza oranının, sözleşme bedelinin onbinde 1,00'i olduğu, aynı fiilin tekrarı hâlinde bu cezanın %50 artırımlı uygulanacağı, Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.2. maddesinde yer alan tabloda farklı aykırılık hâllerinin sıralandığı, sözleşme bedelinin onbinde 1,50 oranında ceza uygulanacağının kurala bağlandığı, bu aykırılıkların hangi sayıda tekrarlanması durumunda sözleşmenin feshedileceğinin belirtildiği, anılan tablonun 11. sırasında "Bu kısımda belirtilen hükümlerin dışında kalan Sözleşme, İdarî Şartname ve Teknik Şartname'de belirtilen hususlara uyulmaması..." şeklinde aykırılık hâline yer verildiği görülmektedir.
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesinin kapsamı incelendiğinde, düzenlemenin sözleşmeye aykırılık hâlinde verilecek asgarî cezanın miktarını belirlediği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ekinde bulunan Hizmet Alımları Tip Sözleşmesi'nin 16.1.1. maddesinin 26 numaralı dipnotunda belirtilen sınırlamalara uygun olarak asgarî ceza oranının belirlendiği, Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.2. maddesinin kapsamı incelendiğinde ise, Tip Sözleşme'de gösterilen tablo doldurularak aykırılık hâllerinin belirlendiği, bu aykırılık hâllerinin Tip Sözleşme'nin 16.1.2. maddesinin 26.1., 26.2., 26.3. numaralı dipnotlarında belirtilen sınırlamalara uygun olarak düzenlediği anlaşılmıştır.
Her ne kadar davalı idarece, Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesinde genel aykırılık hâlinde verilecek ceza oranının onbinde 1,00 olarak belirtildiği, 16.1.2. maddesinde ise özel aykırılık hâli olarak "işin sözleşme ve ekinde yer alan Teknik Şartname'de belirtilen hususlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi" ifadesine yer verilerek özel aykırılık haricindeki genel bir aykırılık hâlinin yazıldığı ve bu aykırılık hâlinde sözleşme bedelinin onbinde 1,50 oranında uygulanacağının düzenlendiği, bu nedenle 16.1.1. ve 16.1.2. maddede yer alan düzenlemeler arasında çelişki olduğu belirtilmişse de, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesinde asgarî ceza oranının düzenlendiği, bu oranın Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme Tasarısı'nın 26 numaralı dipnotuna uygun olarak onbinde 1,00 olarak belirlendiği, ancak ihaleye ait Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesi uyarınca ihaleyi gerçekleştiren idarece asgarî cezadan daha yüksek bir ceza verilebilmesinin de mümkün olduğu, bu kapsamda sözleşme hükümlerine aykırılık hâllerine Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme Tasarısı'na uygun olarak ihaleye ait Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.2. maddesinde yer verildiği, bu maddedeki tablonun 11. sırasında, "Bu kısımda belirtilen hükümlerin dışında kalan Sözleşme, İdarî Şartname ve Teknik Şartname'de belirtilen hususlara uyulamaması..." şeklinde düzenlenen aykırılık hâli dikkate alındığında, İdarî Şartname ve Teknik Şartname ile Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.2. maddesindeki tabloda düzenlenen aykırılıklar dışında kalan sözleşme hükümlerine aykırılık hâlinde onbinde 1,50 oranında ceza uygulanması gerektiğinin belirtildiği, dolayısıyla ihalenin iptalini gerektirecek herhangi bir çelişkinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, Sözleşme Tasarısı'nın 16.1.1. maddesi ile 16.1.2. maddesi arasında çelişki olduğundan bahisle ihalenin iptal edilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.”
* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı
