Teklifte Aritmetik Hata- Yuvarlama Hatası
Tablolama programlarının kullanıldığı beyanının tek başına veya çarpım hataları neticesinde toplam teklif fiyatında oluşan tutar farkının büyüklüğü/küçüklüğü ile birlikte aritmetik hata yapıldığı sonucunu etkileyemeyeceği de anlaşıldığından
Birim fiyat teklif cetvelindeki uyuşmazlık konusu farklılığın (kuruş bazında sırasıyla 2, 1, 1, 30, 13, 1 ve 1 kuruşluk artı veya eksi yönde farklar sonucu toplamda 43 kuruşluk istekli lehine oluşan maddi hata) aritmetik hata kapsamında olmadığı,
İdarece re'sen düzeltilmesi hâlinde teklif sıralamasını da değiştirmeyen hatanın aritmetik hata olarak değerlendirilemeyeceği ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesi kapsamında değerlendirileceği hakkında.
Ankara 14. İdare Mahkemesinin 15.11.2022 tarihli kararı:
“…Dava dosyasının incelenmesinden; Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından 25.07.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İtm.405 Referanslı 154 Kv Botaş Tm Tevsiat Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Erişim Mühendislik Taahhüt Ticaret ve San. Ltd. Şti - Detay Elektroteknik İnşaat Mühendislik Otomasyon Yazılım İletişim Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı’nın 08.08.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.08.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.08.2022 tarih ve 42029 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.08.2022 tarihli dilekçe ile "Birim fiyat teklif cetveli düzenlenirken tablolama programları kullanıldığından 0,43-TL tutarında yuvarlama hatası olduğu, ancak bu hatanın Kamu İhale Genel Tebliği'nin 16.5.3'üncü maddesi uyarınca aritmetik hata kapsamında değerlendirilemeyeceği" iddialarına yer verilerek itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, başvuruya ilişkin olarak 2022/846 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde, başvuru sahibinin tablolama programlarının kullanıldığı beyanının tek başına veya çarpım hataları neticesinde toplam teklif fiyatında oluşan tutar farkının büyüklüğü/küçüklüğü ile birlikte aritmetik hata yapıldığı sonucunu etkileyemeyeceği de anlaşıldığından, sonuç olarak başvuru sahibinin teklifinin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapıldığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması hususunda idarece tesis edilen işlemin yerinde olduğundan bahisle itirazen şikayet başvurusunun reddi yönünde karar alınması üzerine anılan kararın iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı açık olup, birim fiyat teklif cetvelindeki uyuşmazlık konusu farklılığın aritmetik hata kapsamında olup olmadığı, aritmetik hata olarak kabul edilmemesi hâlinde ise Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16. maddesinde belirtilen istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususlarının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Aritmetik hata, idarece birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen miktarlar ile isteklilerce teklif edilen birim fiyatın çarpımı ve daha sonra her bir iş kalemi bakımından bu çarpımlar sonucu oluşan sayıların toplamı sonucu ortaya çıkan aritmetik yanlışlıklardır. Yani, isteklilerin birim fiyat teklif cetvellerinde yaptıkları çarpım ve toplam hataları aritmetik hata olarak nitelendirilmektedir. Bu kapsamda, isteklilerce yapılan her aritmetik hata bir maddî hata olmakla birlikte, her maddî hata bir aritmetik hata değildir.
Olayda, dava konusu ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından hazırlanan birim fiyat teklif cetvelinin 7 iş kaleminde hata yapıldığı, E144, E146, E148, E150, E152, E156, E158 poz numaralı iş kalemlerinde birim fiyat ile miktarın çarpımı sonucu bulunması gereken tutar ile isteklinin tabloda yer verdiği tutar arasında iş kalemlerine göre kuruş bazında sırasıyla 2, 1, 1, 30, 13, 1 ve 1 kuruşluk artı veya eksi yönde farklar bulunduğu ve toplam bazında bakıldığında 43 kuruşluk istekli lehine maddi hata oluştuğu anlaşıldığından Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.8'inci madde açıklaması uyarınca davacı iş ortaklığının teklifinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacının dahil olduğu iş ortaklığı tarafından ihale dökümanı kapsamında verilen birim fiyat teklif mektubu eki cetvelin E144, E146, E148, E150, E152, E156, E158 poz numaralı iş kalemlerinde yapılan hatanın virgülden sonraki kısımlarında çarpımlardan ve yuvarlamalardan kaynaklandığı nitekim elektronik araçların tablolama programlarından kaynaklı hesaplama farklılıklarının aritmetik hata olarak kabul edilmemesi için hesaplama farklılığının teklif fiyatının binde birine eşit ya da daha az olması ve teklif sıralamasını değiştirmemesi şartlarının anılan Tebliğ'de belirtildiği, davacının dahil olduğu iş ortaklığı tarafından sunulan teklifteki hesaplama farklılığının (43 kuruş) teklif bedelinin binde birinden daha az olduğu (teklif bedeli 65.829.000,00-TL) ve bir sonraki teklif sahibi ile arasındaki farkın 802.660,00-TL olması nedeniyle idarece re'sen düzeltilmesi hâlinde teklif sıralamasını değiştirmediği anlaşılmakla yapılan hatanın aritmetik hata olarak değerlendirilemeyeceği ve yukarıda aktarılan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesi kapsamında değerlendirileceği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır”
*Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatı önceliklerin ve ihtiyaçların değişmesi, uygulamada yeni soru ve sorunlarla karşılaşılması ya da kamu kurum ve kuruluşlarının kendi mevzuatlarına göre alım yapması zorunluluğunun doğması gibi nedenlerle çok sık değişen bir mevzuattır. Yargı mercileri tarafından verilen kararlar ihale tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve uyuşmazlık konusu ihalelerin kesinleşen ihale dokümanlarına göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için Kamu İhale Departmanımız ile iletişime geçiniz.
