Nakliye Girdisine İlişkin Aşırı Düşük Teklif Açıklamasının Yapılmasında Dikkat Edilecek Hususlar
Açıklama istenecek iş kalemlerinde yer alan nakliye girdilerine ilişkin olarak formül belirtilmesinin idarenin takdirinde olduğu, idarece herhangi bir nakliye hesaplama formülü bilgisine yer verilmediği durumlarda, açıklamaların başka kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayınlanmış aynı poza ilişkin formüllerin (uygun olduğu ölçüde) kullanılması suretiyle yapılabileceği gibi, üçüncü kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle de yapılabileceği, Buna karşın idarece poz numarası verilmek suretiyle açıklanması istenen iş kalemleri bakımından ise anılan poza ilişkin formül kullanılarak açıklama yapılması gerektiği hakkında.
Danıştay 13. Dairesi’nin 10.06.2021 tarihli kararı:
“Dosyanın incelenmesinden, idare tarafından sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenilen iş kalemleri listesi tablosu, sıralı analiz girdi tabloları, açıklama istenilen analiz girdileri tablosu ve açıklama istenmeyen analiz girdileri tablosunun gönderildiği anlaşılmıştır.
Açıklama istenilen iş kalemleri listesinde yer alan, İM3-03 (Boru Hendek Kazısının Yapılması ve Kazı Fazlasının Depo Sahasına Nakli) iş kaleminin analizinde yer alan 07.006/22 girdi numaralı kazı nakli (10 km) girdisinden, İM3-05 (Boru Hendeğinde Yataklama, Yastık ve Gömlek Tabakası Yapılması) iş kaleminin analizinde yer alan 07.006 girdi numaralı kırmataş nakli (8 km) girdisinden ve İM3-07 (İşletme Bakım Yolu Yapılması (4 m platformlu) iş kaleminin analizinde yer alan 07.006/22 girdi numaralı kazı nakli (10 km) girdisinden ve 07.006/27 girdi numaralı stabilize nakli (15 km) girdisinden açıklama istenildiği, her girdinin biriminin "ton" olarak belirtildiği ve açıklama istenilen analiz girdileri listesinde de yer aldığı anlaşılmıştır.
Analizlerde nakliye mesafelerine (M katsayısı) yer verildiği görülmekle birlikte bunun dışında herhangi bir bilgiye (nakliye formülü, zorluk katsayısı vb. gibi) yer verilmemiştir.
Müdahil iş ortaklığı tarafından, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na ait nakliye formülü kullanılmak suretiyle, 07.006/22 girdi numaralı kazı nakli (10 km) girdisine ilişkin 6,46-TL, 07.006 girdi numaralı kırmataş nakli (8 km) girdisine ilişkin 5,78-TL ve 07.006/27 girdi numaralı stabilize nakli (15 km) girdisine ilişkin 7,79-TL olmak üzere fiyat açıklamasında bulunulmuştur.
Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazılarında, açıklama istenecek iş kalemlerinde yer alan nakliye girdilerine ilişkin olarak formül belirtilmesinin idarenin takdirinde olduğu, idarece herhangi bir nakliye hesaplama formülü bilgisine yer verilmediği durumlarda, açıklamaların başka kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayınlanmış aynı poza ilişkin formüllerin (uygun olduğu ölçüde) kullanılması suretiyle yapılabileceği gibi, üçüncü kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle de yapılabileceği açıktır.
İdarece poz numarası verilmek suretiyle açıklanması istenen iş kalemleri bakımından ise, anılan poza ilişkin formül kullanılarak açıklama yapılması gerekmektedir.
Buna göre, ihale konusu işin DSİ'ye ait bir proje olduğu, aşırı düşük teklif sorgulamasında verilen poz numaralarının da DSİ'ye ait olduğu nazara alındığında, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını, DSİ'nin nakliye formülleri kullanmak suretiyle yapmaları gerekmektedir.
Her ne kadar, dava konusu Kurul kararında, idare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında yer alan ifadelerden söz konusu pozlara ilişkin olarak açıklama yapacak isteklilerin, DSİ nakliye formüllerini kullanmaları gerektiği, müdahil iş ortaklığı tarafından, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın nakliye formülleri kullanılarak yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan birim fiyatların, DSİ tarafından yayınlanan ve 01/01/2002 tarihinden sonra ihaleye çıkılan işlerde kullanılacak olan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli'nde anılan pozlara ilişkin birim fiyatlarından yüksek olduğu, anılan Fiyat Cetveli'nde yer alan birim fiyatların altında belirlenmediği, idarece yapılan yönlendirmeden dolayı müdahil iş ortaklığının açıklamasında sunduğu analizlerin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname'ye uygun olduğu belirtilmekteyse de, DSİ tarafından yayımlanan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli'nde yer alan birim fiyatların, ihalenin gerçekleştirildiği tarih dikkate alınmak suretiyle güncellenmediği anlaşılmıştır.
Davalı idarece, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından poz numarası verilip bu poza ilişkin nakliye hesaplama formülü bilgisine yer verilmediğinden, açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin DSİ tarafından yayınlanan formülün, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca yayınlanıp yayınlanmadığı, yayınlanmış ise, aynı poza ilişkin formülün (uygun olduğu ölçüde) kullanılıp kullanılamayacağı, DSİ tarafından yayınlanan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli'nde yer alan birim fiyatların, ihalenin gerçekleştirildiği tarih dikkate alınmak suretiyle güncellenmiş hâli göz önünde bulundurulmak suretiyle müdahil iş ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması hakkında bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, belirtilen hususlara ilişkin bir inceleme yapılmadan dava konusu işlem tesis edilmiştir.
Bu itibarla, eksik inceleme ve değerlendirme sonucunda dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşıldığından, müdahil iş ortaklığı tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
