Kamu İhale Kurulu’nun İnceleme Yükümlülüğünün Kapsam ve Sınırları

Kamu ihale mevzuatı uyarınca itirazen şikâyet başvurularında yer alan tüm iddiaların incelenmesi kural ise de, inceleme konusu iddianın ihale sürecindeki işlem veya eylemlere ilişkin bir hukuka aykırılık iddiası niteliğinde olması gerektiği,

Önceki iddialara bağlı olarak ihaleyi gerçekleştiren idare yetkilileri hakkında ithamlar ile bunlar hakkında cezai işlem başlatılması talebi, idari başvuru ve yargılama süreçlerinde yapılan masrafların ödenmesi gibi taleplerin ihale sürecindeki işlem veya eylemlere ilişkin hukuka aykırılık iddiası niteliğinde olmadığı,

Diğer iddiaları yerinde bulmayarak başvuruyu reddeden Kurul'ca, diğer iddialarının haklı bulunması durumunda ele alınabilecek olan bahse konu bu iddiaya özel olarak herhangi bir inceleme/değerlendirme yapılmamasında hukuka aykırılık bulunmadığı hakkında.

Danıştay 13. Daire Başkanlığı Kararı 

"İçtihat Metni" T.C. D A N I Ş T A Y ONÜÇÜNCÜ DAİRE

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Nakliye Hayvancılık Gıda İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmı bakımından davalı idarece temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Tokat Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'nce 17/11/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı "Tokat Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne Bağlı Kuruluşlar İçin 12 Ay Süreyle Kuruluş ve Yüklenici Firma Mutfağında Yemek Pişirme ve Dağ. Serv. ve Sonrası Hizmetleri" ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair 09/02/2022 tarih ve 2022/UH.II-229 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; itirazen şikâyet başvurusunda yer alan ilk dört iddiaya ilişkin olarak yapılan inceleme sonucunda verilen itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı; İtirazen şikâyet başvurusunda yer alan beşinci iddiaya ilişkin olarak yapılan incelemede; dava konusu işlemde davacının 5. iddiasına başvurucunun iddiaları kısmında yer verilmesine rağmen bu hususa ilişkin herhangi bir inceleme yapılmadığı ve davacının talebinin kabul ya da reddine yönelik herhangi bir karar verilmediği, itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kurul tarafından iddiaların tamamının incelenmesi suretiyle karar verilmesi gerekirken, davalı idarece bütün itirazen şikâyet konularının incelenmediği anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem ilk dört iddia yönünden hukuka uygun bulunarak davanın bu kısımlar yönünden reddine, beşinci iddia yönünden ise dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin bu kısmının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, itirazen şikâyet başvuruları kapsamında ihale sürecindeki işlem ve eylemlere yönelik hukuka aykırılık iddialarının incelendiği, bu iddiaların yerinde bulunmadığı duruma ilişkin olarak, somut olayda 5. iddianın incelenmediğinin kabulünün zaten sonucu değiştirmediği, 5. iddia kapsamında ileri sürülen iddiaların hukuka aykırılık iddialarının uygun bulunması hâlinde ilgililer hakkında uygulanacak idari tedbir ya da yaptırımların sebep unsurunu teşkil edecek hususlar olduğu, olayda bu türden bir hukuka aykırılığın tespitinin yapılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Tokat Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 17/11/2021 tarihinde açık ihale usulü ile 2021/647892 ihale kayıt numaralı "Tokat Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne Bağlı Kuruluşlar İçin 12 Ay Süreyle Kuruluş ve Yüklenici Firma Mutfağında Yemek Pişirme ve Dağ. Serv. ve Sonrası Hizmetleri" ihalesi gerçekleştirilmiştir. İhaleye katılan ve ihalenin 4. kısmı uhdesinde kalan davacı tarafından 04/01/2022 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun 13/01/2022 tarihli yazı ile reddi üzerine 14/01/2022 tarihinde kayda alınan dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Dava konusu Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 54. maddesinin 1. fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri; 56. maddesinin 2. fıkrasında ise, Kurum'un itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlâl edilip edilmediği açılarından inceleyeceği kurala bağlanmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: İdare Mahkemesi kararının, "İdarecilerin görevlerini kanuni gereklere uygun ve tarafsızlıkla yapmadığı, eşitlik ilkesine aykırı hareket ettiği, bu nedenle söz konusu idare yetkilileri hakkında kanunun 60’ıncı maddesi gereğince işlem başlatılması, mevzuata aykırı işlemleri nedeniyle şikâyet başvuru bedellerinin, dava harçlarının, sözleşmenin yapılması sırasında ödenen kik payı, sözleşme karar pulu ve ihale kararı bedellerinden geri ödenmeyen kısımlarının idarecilerden tazmin edilerek taraflarına ödenmesi, bu şikâyet başvurularında haklı çıkmaları durumunda idareci kusuru ile yatırmış oldukları şikâyet başvuru bedelinin taraflarına ödenmesi gerektiği" şeklindeki 5. iddia bakımından dava konusu Kurul kararının iptaline ilişkin temyize konu kısmının incelenmesinden; Mezkûr iddianın, ihaleyi gerçekleştiren idare yetkilileri hakkında önceki iddialara bağlı ithamlardan, bunlar hakkında cezai işlem başlatılması talebinden ve idari başvurular ile yargılama masraflarının bu kişilerden alınarak taraflarına ödenmesi taleplerinden ibaret olduğu görülmektedir. Her ne kadar kamu ihale mevzuatı uyarınca itirazen şikâyet başvurularında yer alan tüm iddiaların incelenmesi kural ise de, inceleme konusu iddianın ihale sürecindeki işlem veya eylemlere ilişkin bir hukuka aykırılık iddiası niteliğinde olmadığı, zira önceki iddialara bağlı olarak ihaleyi gerçekleştiren idare yetkilileri hakkında ithamlar ile bunlar hakkında cezai işlem başlatılması talebini ve davacı tarafından idari başvuru ve yargılama süreçlerinde yapılan masrafların bu kişilerden alınarak kendilerine ödenmesi talebini içerdiği görülmektedir. Bu nedenle, diğer iddiaları yerinde bulmayarak başvuruyu reddeden Kurul'ca, davacının diğer iddialarının haklı bulunması durumunda ele alınabilecek olan bahse konu bu iddiaya özel olarak herhangi bir inceleme/değerlendirme yapılmamasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu itibarla, dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık, işlemin bu kısmının iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. Davalının temyiz isteminin kabulüne; 2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının dava konusu Kurul kararının beşinci iddia yönünden iptaline ilişkin temyize konu kısmının BOZULMASINA, 3. DAVANIN BU KISMININ DA REDDİNE, 4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine, 6. …-TL temyiz yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, 7. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine, 8. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine, 9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 21/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için ilgili departmanımız ile iletişime geçiniz